شبكة إيماننا الإسلامية | الدروس و المحاضرات
   
   
 

KITAABA
USUULA FIQHIHI`II
 

Duree

 Beysa bu`urraa 

Beysisa ma`naa fiqhi`ii
 Maali wanni fiqhi`itti fedhame
Heera ibsu`uu
Waan beekkomsa taye addeessu
 Wallaala jechuun maali
Beekkomsa namaa
 Raga`aafii raggaafifatuun maali

Waa seyuun takkaa dareemuun akkami

Waan shakkiin yookaa mamni taye himuu
Waan usuula fiqhii taye himuu
Daliila fiqhi`ii adda babaafamaa
Hulaa usuulul fiqhi`ii
Hulaa dubbii qoodu`uu
Dubbiin bakka afuritti qoodamti
Dubbiin bakka sadiyitti qoodamti
Dubbiin bakka lamatti qoodamti
Haqiiqan bakka sadiyitti qoodamti
Waan amri`iifii nahyii jala seenufii waan isaan jala hin seene
Dhoowwaa
Jecha waa heduu qabatu
Jecha gabaabaa
Dalagaa ergamaa rabbii
Waan argame deemsisuu
Naskhiin bakka heddu`utti qoodama
 Hulaa daliilli yookaa ragaan wal didu`uu
Walii gala ulamaa`ii fiqhii islaamaa
Akhbaara sunnaa hadiissa
Qiyaasa
 Qiyaasni bakka sadiyitti qoodama sun
Dhoowwa` halaal
Waan duraan jirutti dalagu
Istis-haab haala dur haala ammaatii kennuu
Daliila tarreessuu
Sharxii mujtahidaa
Sharxii nama waa baruu barbaaduu
Al ijtihaada
 

 

 

 

 

 

 

 

kitaaba

waraqaat je`amu kan usuulaa fiqhi`ii  

   
 

  

النسخ

WAAN ARGAME DEEMSISUU

Ma`naan { naskhi`ii } akka afaan arabatti waa deemsisuu jechu` arabni wanni je`u { nasakhtissamsu azgilla  نسخت الشمس الظل  } ma`naan kana aduun gaadisa deemsifte jechu` ammoo namni gariin akki je`u { nasakha  نسخ  } jechuun siysuu yookaa guuruu arabni wanni je`u nasakhtu maa filkitaabi  نسخت ما في الكتاب  } ma`naan isaa waan kitaaba keessa jiru bakka biratti katabee dabare jechuu .

Ammoo ma`naan {nas-khi`ii } akka islaamni fassarutti , yookaa hiikhutti { heera yookaa sirna duraan jechaan raga`e , isa booda murtii biraaa fidanii murtii duraa , yookaa heera duraa san deemsisuu akkana jechuun nurtii duraan itti dalaguu namarratti wajjabsiise , murtii biraa fidee murtii duratti dalaguu namarraa ol fuudhuu hanga heera yookaa sirna duraa sanitti dalaguun hin hafne takkatti ammoo yoo heerra duratti dalaguun wajjabuun , heera haarawaan namarraa hin deemin, yoo waan akka du`aa, maraatu`uu fa`aan heera duratti dalaguun namarraa deemte , sun naskhii hin je`amu .

Ammas heerri duraa, kan odoo heerri boodaa dhuftuu baatee , bakka isaatii hin sossoone tayuu tanaaf jecha heerri boodaa heera yookaa sirna durarraa booda aanuu qaba

Ammoo yoo booda aanuu  dhabee, heera duraatin wajji dhufe , akka sifaa yookaa tilmaamaa tayee, yookaa sharxii tayee, takkaa istisnaa`a استثناء  dubbii dubbubbi`irraa hanbisuu tayee wajji dhufe sun naskhii hin je`amu takhsiisa  تخصيص  je`ama malee .

Jechi heera duraa dhiifamee, ma`naan isaa hafuun ni gaya akka barreeffamni , yookaa jechi aayata { asshaykhu , washaykhatu , izhaa zanayaa farjumuuhumaa al batta  الشيخ والشيخة اذا زنيا فارجموهما البته  } je`u jecha kana dubbisuun dhiifamee ma`naan aayata tanatti dalaguun hafu`uuti ma`naan isaa hafeeti bareeffamni qur`aanarraa dhiifame jechuu akkasuma barreeffamni hafee ma`naan isatti dalaguun dhiifamuun ni gaya sun akka aayata { wallazhiina yutawaffawna minkum, wa yazharuuna azwaajan , wasgiyyatan li`azwaajihim mataakgan , ilalhgawli  والذين يتفون منكم ويذرون ازواجاً وصية لازواجهم متاعا الى الحول  } jettu ma`naan isi`ii namni isinirraa du`e , kan beera isaa bara guutuu haa qananiisuu jechuu . 

Aayanni tun ni qara`amtii ammoo ittin dalagamtu bara guutuu hin qananiisan wanni isi`itti dalaguu dhoowwe, aayata isii booda buute tan beerri jaarsi irraa du`e baatii afuriifii guyyaa kudhan asaaya haa ba`attuu jettu .

Akkasuma jechaafii ma`naadhallee waliin dhiisun, yookaa nassakhuun , ni gaya akka aayata { hodhiinsi kudhan guutun ilmoo haraamessiti }jettu, tan qaraatii isi`iitifii , itti dalaguun isi`illeen dhiifamte .

Aayata biraa kan hodhiinsa shaniitu haraamessa je`u , kan isii booda dhufee , jechi isaa dhiifamee  ma`naan hafeef jecha.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  filadhu  

kh_rashad2004@hotmail.com