صيام رمضان
SOOMANA RAMADAANAA
Baatii
ramadaanaa soomanuun nama islaamaa kan baaligh ,
aaqil tayerratti wajaba takkaa inni itti dirqama
dhalaan dhiiyni aada`aa itti jiru ammallee isiin
dhiiyni dhalaa itti jiru waan dhiynii itti
jiruun soomanuun haraamii fayyalleen tay , haa
tayuu waan faxarte qadaa baafti eega
ramadaanatii .
Namni
imaltuu hanga guyyaa lamaa geessu deemu maylii (
48 ) soomana dhiisuu takkaa furuu ni qaba odoo
soomanni isa dhibullee baatee haa tayuu hoggaa
safari takkaa imaltuun isaa dhumte hanga faxare
san qadaa baasa .
Namni
dhukkubsatu akkasuma isiin ulfaa ammallee isiin
hoosiftu kanneen soomanni akkaan isaanitti
jabaatu soomana furuu ni qaban haa tayuu waan
soomanarraa furan eega ramadaanatti qadaa baasan
.
Halkan
ramadaanaa cufa odoo farjiin hin baane takka
jalaan hin bariine guyyaa kana soomana
ramadaanatiin soomana hiyyatuun waajiba ,
maghribarraa hanga bariisa`aa jiddu`utti .
Guyyaa
soomanaa hunda bariisa`arraa hanga aduun
lixxutti waan soomana balleesurraa takkaa nama
fursiisurraa if dhoowwu` .
Wanni
soomana nama fursiisu waan as deemu kana :
1 –
Dhala`atti ida`amuu .
2 –
Maniyyii beeka`aa ifirraa baasu`u .
3 –
If haqqisiisuu .
4 –
Waan nama kafarsiisu je`ee takkaa dalagee takkaa
yaadee islaama kutu .
5 –
Waan karaa qaawatiin qaama isaa keessa seenu ,
kan zaata qabu kan akka nyaataa dhugaati`iiti
hancufa qulqulluu waa ittin makamin taatu malee
.
6 –
Guyyaa keessa maraatun itti dhufu`u odoo waa
xiqqollee taatee .
7 –
Guyyaa hunda gaggabaan oolu .
Guyyaa
iida lamaanitiifii guyyaa sadeen iida arafa`aa
boodaa kan arabni ayyaamuttashriiq je`uun
soomanuun haraami akkasuma sha`baana cinaa
boodaa ammas guyyaa shakki`ii kan ramadaana
duraa soomanuun hin gayu yoo waan ida duratti
maxxansee soomana malee takkaa qada`aaf takkaa
nazri`iif takkaa wirdi`iif somane malee akka
nama guyyaa isiniinatiifii guyyaa khamiisaa
soomanuu aadaa godhatee duuba guyyaan shakki`ii
guyyaa san gaxxameeti .
Namni
guyyaa tokko ramadaanarraa uzri`iin male`etti
dhala`atti ida`amu`uun balleesse diliin isa
qabde ammas dafee qadaa basun isa qabe ammas
kaffaaran zahaaraa isa qabde kaffaaran zihaaraa
gabra bilisomsuu yoo dhabame takkaa dadhabe
baatii lama wal faana siimanu kan guyyaa
tokkollee jiddu`utti hin furre yoo san dadhabe
miskiina takkaa deegaa jahaatamaaf nyaata kenna
namuufuu khabala lama lama , muddii takka takka
waan bitti nyaaturraa kennaaf .
{
zihaara } jechuun : jaartii isaatin ati akka haa
tiyyaati je`uudhaa akkana jechuun isaa akkan
haadha tayyatii hin dhiyaannetti sitti hin
dhiyaadhu takkaan ida`amu jechu`. suin kakuu
je`amaa namni jaartii isaatin akkas je`e yoo
dafee hiikuu baatee zamana hiikhun keessatti
mijjaayu hiikhuu dhiise kaffaaraa dubbanne santu
isa qaba .
|