يجب على المسلم المحافظة على دينه
NAMNI ISLAAMAA
DIIN ISAA TIYFATUU QABA
Wanni nama
islaamarratti islaaama yookaa iimaana isaa waan
diigurraa yookaa balleessurra tiiyfatuu .
Wanni islaama
balleessu kan islaama muree kutu islaamarraa
deebi`uu kan afaan arabatti { riddaa } je`amuu .
Wanni zamana kana
heddommaate namni waan islaamarraa nama basu
dubbatuu kan wanni sun dilii tayuu hin yaanne
isaamarraa nama baaftii yaaduu dhiisii .
Wanni islaamarraa
nama baasu bakka sadiyitti qoodamti
1 –
Waan yoo yaadan takkaa niyyatan nama kafarsiisu
2 –
Waan yoo dalagan takkaa hojjatan nama kafarsiisu
.
3 –
Waan yoo je`an nama kafarsiisu akka nawawiin
faan qoodanitti .
Nabi
Muhammad nageennyi isarratti haa jiraatuu akki
je`an { innal `abda layatakkalamu bikalimaatin
laa yaraa bihaa ba`san yahwii bi haa finnaari
sab`iina khariifan
إن العبد
ليتكلم بكلمة لا يرى بها باسا يهوي فى بها فى
النار سبعين حريقا
} .
Ma`naan isaa :
namni
tokko gabroottan rabbirraa jecha tokkicha kan
hamaa hin seene je`eeti sababaa jecha saniitin
boolla ibiddatti kufee takkaayuu dhaqee boolla
san kheessa hanga bara torbaatamaa gad deema sun
bakka jahannam itti dhumuu hadiisa kana
tirmiziidhattu odessee inni hadiisa naga qabu
je`e bukhaari`iifii muslimis hadiisuma akkanaati
odeessan .
Hadiisni kun wanni
nuu addeessu akka namni waan kufri`ii dubbate
ma`naa waan sanii yaadun gammachu`uun wajji
je`uun kufrii keessa bu`uudhaf sharxii hin tayin
akka abbaan kitaaba { fiqhussanna`aa } je`utti .
Wanni yoo yaadan nama
kafarsissu heddu`uu sanirraa .
Rabbi yookaa waaqa
shakku ergamaa isaa mamuu qur`aana isaa shakkuu
takkaa mamuu guyyaa qiyaama`aa shakkuu
jannataafii ibidda shakku sawaabafii qixaaxa
shakkuu akkasuma waan kana fakkaatu kan islaamni
dhufeen kan ummanni islaamaa irratti walii gale
shakku takkaa mamuu ammas wanni uumamee jiru kan
Rabbi malee jiru waan guyyaa kheessaa argamee
mitii wanuma duruma jiruu yaadu`uutu nama
kafarsiisa ammas sifa Rabbi tan ulamaa`in sifa
Rabbi tayuu isi`irratti walii galte tan akka
beekkomsaa dandeytii Rabbi sifa Rabbiiti mitii
yaaduu ammas waan Rabbi guddaa irraa
qulqulleysun waajibaa rabbitti irkisuu akka
Rabbiin nama fakkaataa takkaa waan uume
fakkaataa yaadu`uu ammas waan diinan islaamaa
haraam godhe kan haraamummaan isaa namuufuu
beekkame halaalii yaadu`uu kan akka zina`aa
yookaa gumnumma`aa akka dhiirti dhiiratti
dhaqu`uu takkaa ida`amu`uu nama ajjeessu`uu akka
hannaa nama saaminsaa wanni kun halaalii yaadun
nama kafarsiisa sun akka fuudhafii gurguraatii
yaadatuu .
Ammas waan islaamni
wajiba godhe kan akka salaata shananii zakaataa
soomaanaa hajji`ii wuduu`aa faa waajibaa mitii
yaadun nama kafarsiisa ammas waan islamni wajiba
hin godhin waajibaa yaaduu takkaa waan shari`aan
karaa goote kan irratti walii galame karaan
godhamnee yaadun nama kafarsiifti .
Ammas yoo if duratti
nan kafaraa yaade takkaa bakka akkanaa hogga`an
dhaqe nan kafaraa takkaa islaamummaa nan
dhiisaa yaadun takkaa yoon biyya abaluu dhaqe
nan kafaramoo hin kafaruu yaadun nama
kafarsiifti odoo waytiin sun hin geenye ammo yoo
wanni dubbanne sun qalbii isarra baate kan
niyyatee nan dalagaa hin muratin kn akkuma
waswatti dhufee dabru hin kafarsiisu .
Akkasuma { abuu
bakrissidiiq } saahiba nabi muhammadii mitii
yaadun takkaa ergamaa Rabbi tokko kijibsiisun
kan ergamaa tayu`urratti ulamaan islaamaa walii
gale, ergamaa Rabbi tayuu isaa diduun takkaa
harfii qur`aanaa takkitti tan harfiin sun
qur`aanarraa tayuu ulamaan itti walii gale
qur`aanarrayii miti je`ee diduun takkaa harfii
takka if biraa qur`aanatti ida`uun
qur`aanarraayi yaadaadhaa kan ulamaa`in harfii
san didu`urraatti walii gale takkaa rasuulaa
Rabbi tokko kijibsiisun takkaa xiqqeessun takkaa
maqaa isaa xiqqeessun tuffi`ii jecha takkaa
nabiyyiin haaroyni eega nabi Muhammad ni ergamaa
yaadun takkaa nabiyyiin tokko eega nabi Muhammad
ergamuun ni gayaa yaadun kufri`ii namichi yaada
dubbanne san yaadu`uun kafaree islaamarraa baye
sanirraa tabbitti maganfannaa wanni yoo yaadaan
nama kafarsiisu waan dubbanne sani .
Ammo wanni yoo dlagan
nama kafarsiisu akka sanamaaf sujuudu`uuti takka
adu`uuf sujuudu`uuti takkaa waan biraa kan
Rabbiin uumef sujuudu`uuti niyyaa takkaa yaada
isa ibaadu`uutin .
Wanni yoo je`an nama
kafarsisu heddu`uu hanganaa himuun hin dandayamu
taa tayuu sanirraa .
Nama islaamaa tokkoon
yaa kaafira jechuu takkaa yaa yahuudii takkaa
yaa nasraani jechuu kan diina hin qabne jechu`
jecha kanaan kafaruun yoo wanni namichi islaamaa
qabate sun kufri`ii itti fedhe ammas yoo inni
yahuuda`aa takkaa nasaara`aa takkaa wanni inni
qabate sun diinumaayuu mitii yaada`aa akkas
je`een ammo yoo haalli kee haala kaafiraati
takkaa haala yahuuda`aati takkaa haala
nasaara`aati takkaa haala nama diin hin qabneeti
fakkaataa itti fedhe jechoota saniin hin kafaru
, haa tayuu haraami .
Ammas maqaa Rabbirraa
maqaa tokko xiqqeessuu takkaa baallama Rabbiin
mu`minaaf seene takkaa waan Rabbiin namaan
sodaachise xiqqeessu`uutu nama kafarsiisa yoo
nama wanni sun waan nama kafarsiiftu tayuun
irraan dhokkanne taye ammas wanni nama
kafarsiisu akka odoo Rabbiin waan kanatti naa
ajajee hin dalagu jechu`uuti takkaa odoo qiblaan
garana takkaa gamana taatee itti garan galu
jechu`uuti yoo if guddisu`uu jecha takkaa
moroma`aaf waan san hunda je`e .
Imaamunnawaawin akki
je`e namni tokko kan aaree ilma isaa akka
hama`atti dhayu yoo isaa aara qabu saniin namni
tokko maalif ? gurbaa akkanatti tumte mislimaa
mitii je`eenii namichi sun aaree islaamaa miti
je`e yaadata`aa kafaree je`ee .
Ulamaadharraa namni
biralleen akkasuma je`e kun wanni nu garsiisu
akka aarri uzrii hin taane .
Ammas jechi nama
kafarsiisu namni dhukkubsatu Rabbiin yoo haalan
an keessa jiru kanaan salaataf je`ee ni qixaaxe
anuma miidhe je`u akkasuma yoo waan dalagame
argee kun waan Rabbiin muree hin dabarsine
fedhii isaa malee argame je`u .
Takkaa odoo
anbiyootatfii malayka`aafii ormi islaamaa hundi
akkanatti raga bayee hin qeebalu je`u takka odoo
wanni kun sunnaa nabillee taate hin dalagu
jechu`u xiqqeessa`aaf jecha takkaa odoo abalu
nabi tayee ittin amanu je`u takkaa hoggaa
aalimni islaamaa tokko fatwa shari`aadhaa isaaf
kenne maali shari`aan akkanaa je`u shari`aa
xiqqeessu`uuf yookaa tuffi`iif takkaa waan
sheekkotii taye hunda abaarsa Rabbiitin darbatuu
kan nam tokkollee irraa hanbisuu hin yaanne
takkaa an Rabbirraa yookaa islaamarraa
qulqulluudha jechu`u takkaa an shari`aa hin
beekhu jechu` shari`aa didda`aaf yookaa
tuffatu`uu jecha duuba waan dubbanne san
je`uudhan namichi ni kafar diin islamarraa baya
.
Akkasuma wani nama
kafarsiisu hoggaa waa guutu qur`aanarraa aayata
waa guutuu beysiftu qara`uu akka { waa ka`san
dihaaqa
وكأسا دهاقا }
jechu`uu .
Takkaa hoggaa waa
qulleessu aayata waa qulleessuu beysiftu
qur`aanarraa qara`uu akka { fakaanat saraabaa
فكانت سرابا
} jechu`uu
Takkaa hoggaa waa
miizaanu yookaa wa saffaru aayata waa
miizaanu`uufii waa saffaruu beysiftu
qur`aanarraa qara`uu akka .
{ wa izaa kaaluuhum
aw wazaruuhum yakhsiruun
واذا كالوهم او وزنوهم يخسرون
} .
Takkaa hoggaa nama
hedduu wal gaye arge aayata wal gayiinsa
beysiftu qara`uu akka
{ wa hashamaahum
falam nughraadir minhum ahgadaa
وحشرناهم فلم نغادر منهم احدا
} jechu`uu
Aayatoonni biraatis
akkuma aayatoota dubbanneeti .
Yoonif aayatoota
dabarsine san niyaa takkaa yaada isi`iin
taohatu`uutin qara`e ni kafara ammoo yoo
aayatoota san bakka dubbanne sanitti niyyaa
xiqqeessu`uutin male`etti qara`e hin kafaru haa
tayuu heeykh ahmad ibnu hajar haraam
tayuudharraa hin fagaatu je`e .
Akkasuma namni
nabiyyicha tokko arrabse takkaa malaaykaa
arrabse takka yoon salaate an sharmuuxa je`e
takkaa eegan salaata jalqabee kheyriin agarre
takkaa salaanni naaf hin toltu takkaa faana
nattin tolle je`e takkaa nama islaamatiin an
xilaata kheeti ammallee xilaata nabiyyii keetiti
je`e takka nama shariifa`aa tokkoon an xilaata
keeti ammalle xilaata akaakiyyee keetiti je`e
nabi Muhammad nageenyi isarratti haa jiraatuu
itti fedhee takkaa jecha hamaa waan dubbanne
fakkaatu yoo je`e islaamarraa baye .
Ulamaa`ii islaamarraa
nama heddu`uutu waan nama kafarsiisu kan yoo
yaadan nama kafarsiisufii kan yoo dalagan nama
kafarsiisufii kan yoo je`an nama kafarsiisu
hedduu dubatanii jiran ulamaa sanirraa tokko {
taqiih badrurrsashiid } akkasuma tokko { qaadii
iyaadii } Rabbi rahmata isaanii haa godhuu .
Duua waan isaan
dubbatan kan islaamaa balleessu san arguun
takkaa beekhun ni barbaadma maalif ? namni
sharrii hin beyne odoo quban qabaanne keessa
bu`aa .