التمسك بسنة عمر رضي الله عنه تمسك
بسنة رسول الله صلى الله عليه وسلم
karaa asaab umar
baase qabatuun karaa nabii
nageenyi
isarratti haa jiraatuu qabatuu e'am
Wanni warra
zamanaa,kan ijtihaada himatu ,kan sanii jecha
ulamaa'ii dabarte ,xiqqeessun jennu : wanni
asaab umar dalage ,takkaa diin keessatti itti
ajaje ,inni dalagiin bid'aa jalloo fidu'uu
miti.inumaa sun karaa nabii qabatuu,sunnaa
ergamaa rabbii jala deemuu je'ama .sababaa
heddu'uuf jecha
Tokkoffaan :Nabiin
nageenyi isaanirratti haa jiraatuu asaab umar
Faaruuq je'eeti yaame. Waan Rabbiin sababaa
isaatin haqaafii baaxil, qajeello'oofii jallina
,adda baasef jecha.rabbi isaraa haa jaalatuu .
Lammaffaan :Asaab
umara nama Rabbiin qalbii isatti haqa darbu.kan
waan kheyrin keessa jirtu malee waan biraa hin
dubbanne. Yookaa hin jenne. qalbiin isaa iftuu
qulqulluu ,tayu'uu jecha
Nabiin nageenyi
isarratti haajiraatuu akki je'e :
}ان
الله
جعل
الحق
على
لسان
عمر{
Ma'naan
isaa {Rabbiin ol taye arraba umariifii
qalbii isarra haqa kaaye } jechuu .
Ammas nabiin
nageenyi isarratti haa jiraatuu akki je'e :
}لقد
كان
فيمن
قبلكم
من
الأمم
محدثون
اى
ملهمون
فإن
يكن
فى أمتى
احد
فإنه
عمر{
Ma'naan isaa
{Ummata isin dura dabre keessa warra waa himee
wanni inni hime taatutu jira. Rabbiin qalbii
isaatti waan dhufaa taa'u darbee, duuba yoo
namni tokko kan akkasii ummata kiyya keessa kan
jiraatu taye inni umar taya}B.o
qur'aanni bakka
heddu'utti mala umar gaxxamee bu'uu ture .
}فقد
روى
البخارى
عن
عمر
بن
الخطاب
أنه
قال
:
وافقت
ربى
فى
ثلاث
:فى
مقام
ابراهيم
وفى
الحجاب
وفى
أسارى
بدر
.
قلت
يارسول
الله
لو
اتخذنا
من
مقام
ابراهيم
مصلى
فنزلت
{واتخذوا
من
مقام
ابراهيم
مصلى
}
قلت
يا
رسول
الله
ان
نساءك
يدخل
عليهن
البر
والفاجر
فلو
امرتهن
ان
يحتجبن
؟
فنزلت
آية
الحجاب
{
واذا
سألتموهن
متاعا فاسألوهن
من
وراء
حجاب
}
واجتمع
نساء
النبى
صلى
الله
عليه
وسلم
عليه
فى
الغيرة
فقلت
{عسى
ربه
ان
طلقكن
ان
يبدله
ازواجا
خيرا
منكن
}فنزلت
كذلك
.
Ma'naan isaa{
Bukhaarin wanni asaab umarirraa odeesse { an waa
sadii keessattin Rabbii kiyya gaxxame .sun:
maqaama ibraahiimifii, dhalaan alaga'arraa
hagooggatu'uufii,dubbii warra badritti
boojiyamee keessatti.Wannin an nabiin je'e: yaa
ergmaa rabbii ,odoo bakka nabi ibraahiim irra
dhaabbatee ka'baa jaare kana bakka itti salaatan
godhannee jennaanin aayanni bakka ibraahiim
dhaabbate bakka salaataa godhaa jettu buute.
Ammas wannin
nabiin je'e : yaa ergamaa Rabbii ,mana kee, kan
beerri kee keessa jiru kana ,nama gaari'ii ,hama'aatu
seenaa,odoo beera kee hagooggatu'utti ajajjee ,jennaanin
aayanni hijaabaa yookaa girdo'oo buute.aayaanni
hoggaa beera nabii waa gaafattan girdoo duuban
gaafadhaa jettu buute.
Ammas beerri nabii,
nageenyi isarratti haa jiraatuu,isarraa
hinaafu'utti walii gallaan , wannin beera
isaatin je'e:yoo isin hiikhi Rabbiin bakka
teessan beera isin caalu isaa kennuun ni
khajeelama.jennaanin aayaanni akkas jettu
buute}B.o
Duuba yoo
qur'aanni, kan asaab{ umar } gaxxamee bu'u taye,
akkamiin asaabonni waan asaab umar je'u
fudhatanii, mala isarratti walii galuu oolan ?
*Hadiisa tirmiziin
ilma umarirraa odeesse keessatti ilmi umar akki
je'e:
}ما
نزل
بالناس
امر
قط
فقالوا
فيه
وقال
فيه
عمر
بن
الخطاب
الا
نزل
فيه
القرآن
على
نحو
ما قال
عمر{
Ma'naan isaa:{wannummaan
takka ,tan nama yaachiftu, ummata islaamatti
buutee ,irraa wal mariyatanii ,yaanni nama
hundaa gara tokko goree, yaanni umar qofti gara
tokko gore , Qur'aanni kan dubbii san
keessatti,waan yaada umar gaxxamuun kan bu'u
malee hin taane }.
Afreessan ergaman
Rabbii nageenyi isarratti haa jiraatuu, orma
islaamaa asaabota isaa, yaada yookaa mala
matoota isaanii, kan akka abii bakrii kan akka
umar kan akka usmaan kan akka aliyyii
qabatu'utti ajajee jira.tanaaf jecha nageenyi
isaanirratti haa jiraatuu akki je'an:
}وإنه
من
يعش
منكم
فسيرى
اختلافا
كثيرا
فعليكم
بسنتى
وسنة
الخلفاء
الراشدين
المهديين
عضوا
عليها
بالنواجذ{
Ma'naan isaa
yaa asaabota kiyya namni isinirraa umriin isaa
dheerattee,wal dhaba hedduu,isin jiddu'utti
argaa waanin an karaa isinii godhe qabadhaa.yoo
dhabdan waan khulafaa'onni kiyya gaggaarin karaa
isinii godhe ,qabadhaa.waan san ,A'oodhan ,takkaa
qarrinfuudhan ,ciniina'aa qabadhaa. gadin
dhiisina'aa, jabeessa'aa qabadhaa }jechuu
. D.T.odeesse .
Ammas nabiin
nageenyi isaanirratti haa jiraatuu akki je'an :
}إقتدوا
بالذين
من
بعدى
:
أبى
بكر
وعمر{
Ma'naan isaa:{nama
lama ,kan na booda dhufutti , hidhadhaa. jala
deemaa. Isaan :Abuu bakriifii , Umarii } jechuu.
Abdullaahii ilma
mas'uud akki je
من
كان
مستنا
فليستن
بمن
قدمات
فإن
الحى
لاتؤمن
عليه
الفتنة
أولئك
اصحاب
محمد
صلى
الله
عليه
وسلم
،}
كانو
افضل
هذه
الأمة
،
أبرها
قلوبا
،وأعمقها
علما
،وأقلها
تكلفا،
اختارهم
الله
بصحبة
نبيه
،
ولأقامة
دينه
،
فاعرفوا
لهم
فضلهم
،
واتبعوههم
على
اثرهم
،
وتمسكوا
بمااستطعتم
من
اخلاقم
وسيرهم
،
فإنهم
كانوا
على
الهدى
المستقيم}
بن
عبد
البر
فى
جامم
بيان
العلم
وفضله{
Ma'naan isaa :Namni
nama jala deemuu fedhu, nama du'e jala haa
deemuu ,namni jiru gara galuun ni
sodaatamaa.warri jala deemuu haqa godhatu ,isaan
asaabaa nabi muhammadi, nageenyi isarratti haa
jiraatuu, asaabonni isaanii ,irra caalaa ummata
kanaati , kanneen qalbiin isaanii ,irra nagaya
qabdu ,kan beekkumsi isaanii irra dheeratu ,kanneen
waan hin dandeenyetti if hin dirqine ,kanneen
Rabbiin asaabaa nabiyyii isaa isaan godhu'uuf
isaan filate, kanneen diin isaa dhaabu'uuf ,isaan
maraxate . isin guddinaafii, kabajaa asaabonni
nabii qabu,isaanif beekaa.faana isaanii jala
deemaa.haala isaanii hanga dandeessanitti
qabadhaa .isaan warra karaa qajeela'arra jiruu }ibnu
abdulbarriitu odeesse .
Duuba wannin je'u
:mee eenyuma namni jala deemu'utti ,karaa inni
deeme deemu'utti Abuu bakriifii,Umarirra caalu ?
ammallee irra haqa godhatu ? eega nabiitii
nageenyi isarratti haa jiraatuu .mee akkamitti
waan umar islaamaf karaa godhe qabatuun ammallee
jalaa deemun bid'aa jalloo, taya. akka warri
waan beyne kan beekkomsa himatu je'utti. Rabbiin
warra asaabaa tuqu jalaa ,nagaya nu haa
baasuu.isaan warra badee nama balleessuu.