KITAABA HEERA
SALAATAA
ßÊÇÈ
ÃÍßÇã
ÇáÕáÇÉ
SALAANNI FARDI'II
SHANI
ÇáÕáÇÉ
ÇáãÝÑæÖÉ
ÎãÓÉ
1 - ZUHRII:
Jalqabni waytii isaa, hoggaa aduun gama bayarraa
gama dhiyaa jallatte, maayyin waytii isaa,
hoggaa gaaddifni wahayyuutuu qixxee isaa tayee,
waa xiqqo ida'ame.
2 - KGASGRII:
Jalqabni waytii asri'ii, hoggaa gaaddifni
wahayyuutuu qixxee isaa tayee, waa xiqqoo
ida'ame, ammoo waytiin filatamtuun, hoggaa
gaaddifni wahayyuutuu qixxee isaa harka lama
taye. ammoo waytiin salaatun namaa gayu hanga
aduun seentutti.
3 - MAGHRIBA:
Waytiin maghribaa takkitti`i sun: aduun seentee,
hangi azaananii, wadda'atanii, huccuu salaataa
uffatanii, iqaamaa godhanii, rakakgaa shan
salaatan dabruu, hangi kun yoo dabre waytiin
maghribaa baate, haa tayuu kun qawlii
shaafikgiidhaa kan boodati. ammoo wanni
shaafikgiin duraan je'e : waytiin maghribaa:
seensa aduudharraa qabdee, hanga diiminni
sami'ii, kan eega aduun seentee dhufu deemutti,
kanaatu irraa jabaa .
4 - KGISHAA'II:
Jalqabni waytii isaa diiminni sami'ii
deemu'uuni,waytiin isaa maraxamtuun hanga
halkanirraa harki tokko yoo bakka sadiyitti
qoonne dabrutti, ammoo waytiin salaatun, namaaf
gayu, hanga fajriin lammeysa'aa bayutti, yookaa
jalaan ifutti .
5 - SGUBHGII:
Jalqabni waytii subhgiidhaa, fajriin lammeysa'aa
bayu'uuni, ammoo waytiin isaa maraxamtuun hanga
lafti iftutti, ammoo waytiin salaatun namaaf
gayu, hanga aduun baatutti .
KUTAA SHARXII
SALAANNI WAJJABDUUN
ÔÑæØ
æÌæÈ
ÇáÕáÇÉ
Sharxiin salaanni
shanan wajabduun sadii, sun:
1
- Islaama tayuu .
2
- Saalfatuu (ballaghuu) .
3
- Aylii qabaatuu, waan sadeen kanaan namni ajaja
rabbii dalagu'utti dirqama. haa tayuu haadhaa
abbaan joollee amata torbaa salaatatti ajajuun
dirqama, yoo bara kudhan guutanii dhiisan ,
salaatatti tumuun dirqama akkuma soomanatti
dhawan yoo dandayan , ammas wanni haadhaa
abba`arratti wajjabu , heera islaamaa joollee
barsiisuu kun halaali kun haraami je`anii .
SALAATA SUNNA`AA
TAN KOPHA`AA
ÕáÇÉ
ÇáÓäÉ
ÛíÑ
ÇáÊÇÈÚÉ
ááÝÑÇÆÖ
Salaanni sunna`aa
tan fardii jala hin deemne tan kophaa salaatamtu
shani.
1
- Salaata iida soomanaati.
2
- Salaata iida Arafa`aati .
3
- Salaata yoo adu`urraa ifni deeme salaatan .
4
- Salaata yoo ji`arraa ifni deeme salaatan.
5
- Salaata rooba Rabbirra barbaadu`uu jecha
salaatan .
SALAATA SUNNA`AA
TAN FARDII JALA DEEMTU
ÕáÇÉ
ÇáÓäÉ
ÇáÊÇÈÚÜÜÉ
ááÝÑÇÆÜÜÜÜÖ
Salaanni sunna`aa
tan fardi`iin wajji salaatamtu raka`aa kudha
torba.subii dura raka`aa lama, zuhrii dura
raka`aa afur.isa booda raka`aa lama asrii dura
raka`aa afuri. Maghriba booda raka`aa lama ,
Ishaa`ii booda raka`aa sadii raka`aan lama
sunnaa ishaa`iidhati raka`aan tokko irra xiqqaa
salaata witriidhati . jiddu jireysi witri`ii
raka`aa saadii irra hedduun raka`aa kudha tokko
. sunnaa fardii wajjirraa kan irra jabaadhaa ,
khudhani sun : raka`aa lama subhii dura. raka`aa
lama zuhrii dura lama booda raka`aa,lama
maghriba booda raka`aa lama ishaa`ii booda.
SALAATA SUNNA`AA
JAJJABDUU
ÇáÓää
ÇáãÓÊÞáÜÜÜÉ
ÇáãÄßÜÜÜÜÜÏÉ
Sunnaan sadii
jajjabduu sun :
1
- Sunnaa halkan keessa salaatan .
2
- Salaata Waare`ee , irra xiqqaan isaa raka`aa
lama . guddaan saddeeti raka`aa lama lamaan adda
ba-asu`uutu gaarii , waytiin isi`ii hoggaa aduun
baatee ol fuudhamterraa hanga orra`atti isiin
salaata ( duhaadhati
ÕáÇÉÇáÖÍì
) je`amti .
3
- Salaanni sunna`aa kan sadeessa`aa (sunnaa
taraawiihati) (ÕÜÜáÇÉ
ÇáÊÑÇæíÍ)
isiin halkan ramadaanaa , hunda salaatamti .
isiin rakaa`aa diiddama akka asaabonni irratti
walii galanii dalagan akka beyhaqi`iifii ,
maalik sanada sahiihan odeesse. isiin raka`aa
lama lamaan, salaatamti. waytiin isi`ii
ishaa`iidharraa hanga subhi`itti.
KUTAA SHARXII
SALAATAA
ÔÜÜÜÜÜÑæØ
ÕÍÉ
ÇáÕÜÜÜÜÜáÇÉ
Sharxiin salaataa
, ta odoo salaatatti , hin seennee , waa jaha
sun :
1
- Wadda`atuu takkaa qaama dhiqatuu najisarraa
qulqullaayuu
2
- Awraa yookaa saala if dhoysuu huccuu xaahiraan
yookaa qulqulluudhan .
3
- Bakka xaahira dhaabbatuu .
4
- Waytiin seenuu beekhuu .
5
- Qibla`atti gara galuu .
6
- Fardi`iifii sunnaa salaataa adda beekhuu .
qibla`atti gara galuu dhiisun haala lama
keessatti namaaf gaya sun: salaata hoggaa sodaan
jabeessiteeti. lola faa keessatti. salaata
hoggaa imaltuu jiran waan yaabbatanirratti
salaatan keessatti .
KUTAA ARKAANA
SALAATAA
ÃÑßÇä
ÇáÕÜÜÜÜÜáÇÉ
Arkaanni salaataa,
wanni salaanni isii malee hin argamne, kudha
saddeeti sun :
1
- Niyyaa .
2
- Yoo dandayan dhaabbatuu .
3
- (allaahu akbar) je'u' .
4
- Faatihgaa qara'uu, bismillaadhan wajji .
5
- Gad je'u` yookaa rukuukga godhuu .
6
- Rukuukga keessa waa xiqqo turuu .
7
- Rukuukgarraa mataa ol fuudhanii dhaabbatuu
akka duratti deebi'anii isa kanaan (
ikgtidaala je`anii .) .
8
- I`tidaala keessa waa xiqqo turuu .
9
- Sujuuda .
10
- waa xiqqo sujuuda keessa turuu .
11 -
Sujuuda lamaan
jidduu taa`uu teessuma tana keessa waa xiqqo
turuu .
12
- Eega salaata fixanii teessuma boodaa taa`uu
13
- Teessuma boodaa keessatti tashahhuda qara`uu .
tashahhunni hunoo kana .
ÇáÊøóÍöíøóÇÊõ
ÇáãõÈóÇÑóßóÇÊõ
ÇáÕøóáóæóÇÊõ
ÇáØóíøöÈóÇÊõ
áöáøóåö
ÇáÓøóáÇóãõ
Úóáóíúßó
ÃóíøõåóÇ
ÇáäøóÈöìøõ
æóÑóÍúãóÉõ
Çááøóåö
æóÈóÑóßóÇÊõå
ÇáÓøóáÇóãõ
ÚóáóíúäóÇ
æóÚóáóì
ÚöÈóÇÏö
Çááøóåö
ÇáÕøóÇáöÍöíä
ÃóÔúåóÏõ
Ãóä
áÇó
Åöáóåó
ÅöáÇøó
Çááøóåõ
æóÃóÔåóÏõ
Ãóäøó
ãõÍóãøóÏðÇ
ÚóÈúÏõåõ
æóÑóÓõæáõåõ
.
(Attahgiyyaatulmubaarakaatu , assgalawaatu,
axxayyibaatu lillaahi assalaamu kgaleyka
ayyuhannabiyyu warahgmatullaahi wa barakaatuhuu
, assalaamu kgaleynaa wa kgalaa
kgibaadillaahissgaalihgiin. ash-hadu an laa
ilaaha illallaahu wa ash-hadu anna Muhammadan
abduhuu wa rasuuluhuu ..
14
- Salaata alannabii qara`uu takkaayuu buusuu.
irra xiqqaan isaa (allaahumma sgalli kgalaa
Mu-hahgammad) ammoo guutun (Allaahumma
sgallii kgalaa Muhammad wa kgalaa aali Muhammad
kamaa sgallayta kgalaa Ibraahiima wa kgalaa aali
Ibraahiima wa baarik kgalaa Muhgammadin
wa-kgalaa aali Muhammad .kamaa Baarakta kgalaa
Ibraahiima wa kgalaa aali Iabraahiima fil
kgaalamiina innaka hgamiidun majiid ).
Çááøóåõãøó
Õóáøö
Úóáóì
ãõÍóãøóÏò
æóÚóáóì
Âáö
ãõÍóãøóÏ
ßóãóÇ
ÕóáøóíÊó
Úóáóì
ÅöÈÑóÇåöíãó
æóÚóáóí
Âáö
ÅöÈÑóÇåöíã
æóÈóÇÑöß
Úóáóì
ãõÍóãøóÏò
æóÚóáóì
Âáö
ãõÍóãøóÏ
ßóãóÇ
ÈóÇÑóßÊó
Úóáóì ÅöÈÑóÇåöíãó
æóÚóáóí
Âáö
ÅöÈÑóÇåöíã
Ýöì
ÇáÚóÇáóãöíäó
Åöäøóßó
ÍóãöíÏð
ãóÌöíÏ
.
15-16
- Eegasii taa`anii salaammatuu. irra xiqqoon
salaamta`aa (assalaamu kgalaykumÇáÓáÇã
Úáíßã
.irra
guddoon hoggaa lama ( assalaamu kgaleykum wa
rahgmatullaahi wa barakaatuhuu ÇáÓáÇã
Úáíßã æÑÍãÉ Çááå æÈÑßÇÊå )
je`uu, ta duraa keessatti gama mirgaa mil`-atanii
ta lammaysa`aa keessatti, gama bita`aa
mil`atanii
17
- Ammas salaatarraa bayuu niyyatuu . haa tayuu
salaatarraa bayuu niyyatuun sunnaadha malee
rukni`ii miti .
18
- Ammas dalagaa salaataa akka dubbannetti oofuu
.
SUNNAA SALAATA
DURAA
Óää
ÇáÕáÇÉ
ÞÈá
ÇáÏÎæá
ÝíåÇ
Sunnaan salaataa
odoo salaatatti hin seenne waa lama sun :
1
- Azhaana . akkaatan azhaanaa hunoo
akkana: |
1 :
Allaahu akbar allaahu akbar |
Çááøóåõ
ÃßúÈóÑõ
Çááøóåõ
̧闄
|
2 :
Allaahu akbar allaahu akbar, |
Çááøóåõ
ÃßúÈóÑõ
Çááøóåõ
ÃßÈóÑú
|
3 :
Ash-hadu
an laa ilaaha illallaah . |
ÃóÔúåóÏõ
Ãóä
áÇó
Çöáóåó
ÇöáÇ
Çááøóåõ |
4 :
Ash-hadu an laa ilaaha illallaah,
|
ÃóÔúåóÏõ
Ãóä
áÇó
Çöáóåó
ÇöáÇ
Çááøóå |
5 :
Ash-hadu anna muhgam-madan rasuulullaah
|
ÃóÔúåóÏõ
Ãóäø
ãõÍóãøóÏÇðÑóÓõæáõ
Çááøóå |
6 :
Ash-hadu anna muhgamm-adan rasuulullaah |
ÃóÔúåóÏõ
Ãóäø
ãõÍóãøóÏðÇÑóÓõæáõ
Çááøóå |
7 :
Hgayya
kgalassgalaah |
Íí Úáì ÇáÕøóáÇÉ
. |
8 :
Hgayya
kgalassgalaah |
Íóìøó
Úóáóì
ÇáÕøóÜÜáÇóÉ
|
9 :
Hgayya
kgalalfalaahg |
Íóìøó
Úóáóì
ÇáÝóÜÜÜáÇóÍ
|
10:Hgayya
kgalalfalaahg |
Íóìøó
Úóáóì
ÇáÝóÜÜÜáÇóÍ
|
11:Allaahu
akbarullaahu akbar
|
Çááøóåõ
ÃóßÈóÑõ
Çááøóåõ
ÃóßÈóÑ
|
12:Laa
ilaaha illallaah |
áÇó
Çöáóåó
ÇöáÇøó
Çááøóå
|
Yoo azhaana
subhi`ii taye , eega ( hgayya kgalal falaahg )
je`ee
Wanni je`u (
assgalaatu khayrun minannawm ) hoggaa lama .
ma`naan isaa salaatatu hirriibarra caala
jechu`uu eegasii , azhaana guuta. waan namni
hirriibatti jiruuf jecha , kanaan isaan
yaadachiisun barbaadama .
2 : IQAAMAA
ÇáÇÞÜÜÜÜÇãå
Iqaaman akkuma
azhaanati, haatayuu jechi azhaanaa kan duraa
afuri. kan iqaama`aa lama .jechi azaanaa kuun
lama lama . kan iqaama`aa tokko tokko. jecha
jecha boodaa duraa malee , sun akkuma azhaanatti
lamaa. ammoo jechi irraa boodaa,azhaanafii
iqaamaa keessattillee tokko.ammas iqaamaa
keessatti eega ( hgayya kgalalfalaahg ) je`ee
hoggaa lama ( qad qaamatissgalaatu) je`a. ammas
azhaana keessatti qooqa akkaan ol fuudhan
iqaamaa keessatti gad qabatan . ammas azhaana ni
harkisanii iqaamaa ni jarjarsan . namni , nama
azhaanu dhagayu, akkuma inni je`u je`a ( hgayya
alassalaatifii hgayya alalfalaahg ) keessatti
malee isaan lamaan keessatti ( laa hgawla wa laa
quwwqata illaa billaahilkgaliyyilkgzgiim) je`a.
akkasuma (qad qaamatissgalaah, gad
qaamatissgalaah ) keessatti malee , isaan lamaan
keessatti (aqaamahallaahu wa adaamahaa )
ammallee ( assalaatu khayrun minannawm)
keessatti malee , isii keessatti ( sadaqta wa
baririta ) je`a .
SUNNAAN SALAATAA
GUGURDOON EEGA ITTI SEENANII WAA LAMA
Óää
ÇáÕáÇÉ
ÇáßÈíÑÉ
ÈÚÏ
ÇáÏÎæá
ÝíåÇ
ÇËäÇä
1 :
Tashahhuda duraati
, hanga allaahumma sgalli kgalaa Muhammad
gayutti
Çááåã Õáí Úáì ãÍãÏ
.
2 :
Qunuuta
subiidhatiifii,qunuuta witrii ramadaana gama
boodati 15 - 30 irra xiqqaan qunuutaa
(allaahummaghfir lii yaa ghafuur
Çááåã ÇÛÝÑ áí íÇ ÛÝæÑ
)
Ammoo guutun hunoo
kana :
Çááøóåõãøó
ÇåÏöäöì
Ýöíãóä
åóÏóíúÊó
æóÚóÇÝöäöì
Ýöíãóä
ÚóÇÝóíúÊó
æóÊóæóáóäöì
Ýöíãóä
ÊóæóáøóíúÊó
æóÈóÇÑöß
áöì
ÝöíãóÇ
ÃóÚúØóíÊó
æóÞöäöì
ÔóÑøó
ãóÇ
ÞóÖóíúÊó
ÝóÅöäøóßó
ÊóÞÖöì
æóáÇó
íõÞÖóì
Úóáóíßó
æóÅöäøóåõ
áÇó
íóÐöáøõ
ãóä
æóÇáóíÊó
æóáÇó
íóÚöÒøõ
ãóä
ÚóÇÏóíÊó
ÊóÈóÇÑóßÊó
ÑóÈøóäóÇ
æóÊóÚóÇáóíÊó
Ýóáóßó
ÇáÍóãúÏõ
Úóáóì
ãóÇ
ÞóÖóíÊó
æóäóÓÊóÛúÝöÑõßó
Çááøóåõãøó
æóäóÊõæÈõ
Åöáóíßó
.
(Allaahummahdinii
fiiman hadayta, wa kgaaf-inii fiiman kgaafayta .
wa tawallanii fiiman tawallayta, wa baarik lii
fiimaa akgxayta, wa qinii sharra maa qadgayta .
fa innaka taqdgii wa laa yuqdgaa kgalayka, wa
innahuu laa yazhillu man waalayta,wa laa
yakgizzu man kgaadayta, tabaarakta Rabbanaa wa
takgaalayta, falakalhgamdu kgalaa maa qadgayta,
wa nastaghfiruka allaahumma wa natuubu ilayka,
wa sgallallaahu kgalaa
muhgammadinna-biyyil'ummiyyi wa kgalaa aalihii
wasgahgbihii wa sallam) makgnaa isaa
ÇäÙÑ ßÊÇÈ ÊÚáíã ÇáÕáÇÉ
)
. kitaaba barsiisaa salaataa kanin an tolche
keessa laali .
DALAGAA SALAATA
BOONSITU
åíÆÇÊ
ÇáÕÜÜÜÜáÇÉ
Wanni salaata
boonsu , kan ir`ifne kudha shan :
1 :
Harka lamaan hanga
ceekhuu lamaanitti ol fuudhuu . harka ol fuudhun
bakka afuritti barbaadama:
1 -
Hoggaa salaata
hidhatu`uuf ( allaahu akbar
Çááå ÇßÈÑ
)
je`u.
2 -
Hoggaa rukuu`af
gad je`u .
3
- Hoggaa rukuu`arraa mataa ol fudhatu.
4 -
Hoggaa tashuhhudul
`awwalirraa dhaabbatu
2 -
Harka mirgaa ka
bita`arra kaayee qabatuu .
3 -
Du`aa`ii
tawajjuhaa qara`uu, isiin :
æóÌøóåÊõ
æóÌåöì
áöáøóÐöì
ÝóØóÑó
ÇáÓøóãóæóÇÊö
æóÇáÃóÑÖó
ÍóäöíÝÇð
ãõÓáöãðÇ
æóãóÇ
ÃóäóÇ
ãöäó
ÇáãõÔúÑößöíä
Åöäøó
ÕóáÇóÊöì
æóäðÓðßöì
æóãóÍíóÇìó
æóãóãóÇÊöì
áöáøóåö
ÑóÈøö
ÇáÚóÇáóãöíäó
áÇóÔóÑöíßó
áóåõ
æóÈöÐóáößó
ÃõãöÑÊõ
æóÃóäóÇ
ãöä
ÇáãõÓáöãöíä.
(Wajjahtu wajhiya
lillazhii faxarassamaawaati wal`ardga hganiifan
musliman, wa maa ana minalmu-shrikiin. inna
ssalaatii, wa nusukii , wa mahgyaaya wa mamaatii,
lillaahi Rabbilkgaalamiin, laa shariika lahuu ,
wa bi zhaalika umirtu wa ana minalmuslimiin .
Ma`naan du`aa`ii
tanaa akkana (fuula kiyya gara Rabbii sami`iifii
dachii uumee gara dalchi anaa jallinarraa gara
qajeello`oo jallatu, anaa islaamaa, an nama
rabbiif shariika yookaa masaanuu godhuu miti.
salaanni kiyyaafii, ibaadan tiyya, jiruun
tiyyaafii, duuti tiyya, ta Rabbiitii, harka
isaati jirti, Rabbii waa hunda uumee tooyatu kan
fakkaataa hin qabni, an warra islaamarraayi )
jechu .
4 -
( Akguuzhu
billaahi minashyxaanirrajiim ) jechuu .
5 -
salaata
subhiidhatiifii, raka`aa lamaan duraa kan
maghribaatifii , ishaa`ii keessatti , ammallee
jum`aadhafii , iida lamaan keessatti akkasuma
salaata ji`arraa ifni deemu`uu , salaata rooba
barbaadu`uu , taraawiihafii , witrii ramadaanaa
ammallee raka`aa lamaan xawaafaa kan halkanii
yookaa waytii subhi`ii keessatti qooqa ol
fuudheti qara`a . hanga namni isa dhagayu
takkatti .
6 -
Ammoo salaata
biraa keessatti qooqa gad qabateeti qara`a .
hanga lubbuu ifii dhageessisu takkatti .haa
tayuu sunna halkan salaatu keessatti , hogiin
qooqa ol fuudheti hogiin . gad qabata .
7 -
Aamiin jechuu .
8
- Faatihaa booda suuraa qara`uu, raka`aa lamaan
duraa keessatti salaata hundarraa .
9 -
Hoggaa rukuu`afii
sujuudaa gad je`uufii, hoggaa sujuudarraa ol
je'u ( allaahu akbar je`uuÇááå
ÇßÈÑ )
10 -
Hoggaa rukuu`arraa
mataa ol fuudhu ( sa-mi`allaahu liman hgamidah
ÓãÚ Çááå áãä ÍãÏå)
je`uu. Ho-ggaa qajeelee dhaabbate ,( rabbanaa wa
lakalhgamdu
ÑÈäÇ æáß ÇáÍãÏ
) je`uu .
11 -
Rukuu`a keessatti
( subhgaana Rabbiyalkgazgiim wa bihgamdihii
ÓÈÍÇä ÑÈí ÇáÚÙíã æÈÍãÏå
)
jechuu
12 -
Sujuuda keessatti(
subhgaana Rabbiyal`akglaa wa bihgamdihii
ÓÈÍÇä ÑÈí ÇáÃÚáì æÈÍãÏå
)
je`uu .
13
-
Teessuma sujuuda lamaan jidduu taa`u keessatti ,
garaa faana bita`aa ol deebisee , irra taa`ee ,
faana mirgaa qubbeen isi`ii lafa kaayee , hirpha
isi`ii ol dhaabee , hunoo akkana je`uu :
Rabbighfirlii . warhgamnii wajburnii warfakg
wahdinii , warzuqnii , wakgaafinii , wakgfu
kgannii .
ÑÈ
ÇÛÝÑ
áì
æÇÑÍãäì
æÇÌÈÑäì
æÇÑÝÚäì
æÇåÏäì
æÇÑÒÞäì
æÚÇÝäì
æÇÚÝæ
Úäì
.
14 :
teessuma
tashahhuda duraa keessatti akk-uma teessuma
sujuuda lamaan jidduu taa`etti taa`eti harka
lamaan gudeeda lamaanirra kaaya qubbeen harka
bita`aa direersee qubbeen harka mirgaa qabee
cammee abbaguddu`utti aantufii , abba gudduu
malee, akkanatti tashahhuda qara`a duuba odoo
qara`uu , yoo jecha ( illallaahu ) gaye , cammee
. yookaa quba abbaguddu'utti aanu , jecha kanaan
wajji ol fuudha . Rabbiin tokkichaa akeeku`uu
jecha .
15 -
Teessuma hunda
keessatti akka teessuma sujuuda lamaan
jiddu`utti . miila bita`aa afatee irra taa`uu .
16 -
Ammoo teessuma
tashahhuda boodaa kee-ssatti faana miila bita`aa
ka mirgaa jalaan achi baasee taa`aadhan lafa
taa`uu .eegasii tashahuda qara`uu.
17 -
Wanni salaata
bareechu kan irraa boodaa salaamtaa lammeeysa`aa
baafatuu .
KUTAA WAAN
DHALAADHAA DHIIRTI KEESSATTI WAL DHABANII
ãÇ
ÊÎÇáÝ
Ýíå
ÇáãÑÃÉ
ÇáÑÌÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜá
Dhalaan waa shan
keessatti dhiiran wal dhabdi :
dhiirti rukuu`afii
sujuuda keessatti ciqilee lamaan cinaacha
lamaanirraa fageessiti .garaa gudeeda
lamaanirraa fageessiti . salaata qooqa keessatti
ol fuudhan keessatti qooqa ol fuuti . yoo
salaata keessatti waa itti argaman (subhgaanallaa
ÓÈÍÇä Çááå
)
jetti . salaata keessatti saalli dhiiraa waan
handhura isaatifii jilba isaa lamaan jidduu jiru.
Ammoo dhalaan
ciqilee lamaan rukuu`afii sujuuda keessatti
cinaachatti maxxansa, garaa guudeedatti waxxansa
. bakka dhiirti alaga`aa jirtutti qooqa ol
fuutee hin qaraatu . yoo salaata keessatti waa
isi`itti dhufe , keessa shanacha mirgaatin dudda
shanacha bita`aa dooyti . salaata keessatti
qaamni dhalaadhaa hundi saala fuula isi`iitifii
shanacha harka lamaanii malee, gabrittiin
salaata keessatti akkuma dhiiratii , saalli (
kguwran ) isi`ii waan jilba isi`iitifii handhura
jidduu jiru . ammoo ala salaatatti isiin akkuma
bilistitti`iiti .
KUTAA WAAN SALAATA
BALLEESSUU
ãÈØÜÜÜáÇÊ
ÇáÕÜÜÜÜáÇÉ
Wanni salaata
balleessu waa kudha tokko, sun:
1
- Beeka'aa waan salaatattin rarraane dubbii
namaa dubbatu'.
2
- Dalagaa hedduu akka tarkaanfii sadiyii faa
dalagu',
3 -
Wuduu'ni duraa
diigamuu,
4
- Najifni isa tuqu,
5
- Bakkiti qamaaraa dhooysuun dirqamaa, osoo inni
salaatatti jiruu mul'atuu,
6
- Odoo salaatatti jiruu niyyaa jirjiiruu, sun
akka salaatarraan bayaa yaadu'uuti,
7
- Qibla'arraa gara galuu,
8
- Nyaatafii,
9
- Dhugaati'iifii,
10
- Kufla,
11
- Ammallee waan nama kafarsiisu dalaguu, yookaa
je'u`, yookaa yaadu'. .
Kutaa Waan
Salaanni Qabu
ÑßÚÜÜÜÇÊ
ÇáÕÜÜÜáæÇÊ
ÇáÎãÜÜÜÓ
Rakakgaanni
salaata fardi'ii shanan keessa jiru, kudha
torba. rakakgaa san keessa sujuuda soddomii
afurtu jira,(allaahu akbarÇááå
ÇßÈÑ )
sagaltamii afurtu jira. tashahhuda sagaltu
keessa jira, salaamtaa khudhantu keessa ira,
tasbiihga dhibbaafii shantamii sadiyiitu keessa
jira.
Walii galli
arkaana salaataa, ruknii dhibbaafii diiddamii
jaha, salaata subi'ii keessa soddoma, maghriba
keessa afurtamii lama , zuhrii keessa shantamii
afuri, asrii keessa shantamii afur, ishaa'ii
keessaa shantamii afur.
Namni salaata
fardi'ii dhaabbatee salaatuu dadhabe, taa'eti
salaata, namni taa'ee saalaatuu dadhabe, ciiseti
salaata.
Kutaa Waan
Salaatarraa Dhiifamuu
ÇáãÊÜÜÑæß
ãä
ÇáÕÜÜÜÜáÇÉ
Wanni salaatarraa
dhiifamu waa sadii, sun :
1
- Fardii .
2
- Sunnaa .
3
- Hay'aa, (waan salaata boonsu) .
Fardiin yoo
dhiifamte sujuunni irraanfi`ii irraa bakka hin
dhaabbatu . wanni isarratti jiru , yoo fardii
dhiise san , dafee dhiyo`otti yaadate , waan san
fideeti, waan isa boodaa dalagee, eega
tashahhuda qara`ee, odoo hin salaammanne
sujuuda lama , sujuuda . irraanfii isarraa
argamte saniif jecha .
Waan sunnaa je`amu , kan akka tashahhuda duraa ,
qunuutaa faa , eega irraanfatee, bira dabree ,
fardii isa bo-odatti seenee , itti hin deebi`uu
, bakka waan dhiisee san , sujuuda lama odoon
salaammanne sujuudee salaammata
Waan (hay`aa)
je`amu , kan akka harka ol fuudhuudhaa , kan
akka tasbiihgaa , kan salaata bareechu , kan
ir`ifne , yoo dhiise , itti deebi`ee hin dalagu
ammallee sujuuda irraanfi`ii , isi`ii je`ee hin
sujuudu .
Namni raka`aa
hangamin salaate je`ee shakke sadii moo afuri
je`ee fakkeessa`aaf, hanga hubate kan irra
xiqqa`aa qabateeti sun sadiyii, ka afreessa`aa
fidee , irraanfi`iif sujuuda lama sujuuda .
Sujuunni irraanfi`ii, sunna`aa dhiisanillee
salaanni hin badu waytiin isa sujuudan odoo hin
salaammanne .
KUTAA YAROO
SALAANNI SABABAA HIN QABNE KEESSA DHOOWWAMUU
ÇáÃæÞÇÊ
ÇáÊì
íãäÚ
ÝíåÇ
ÇáÕáÇÉ
ÇáÊì
áÇ
ÓÈÈ
áåÇ
ãÞÏã
Ãæ
ãÞÇÑä
Waytii shan
keessa, salaanni sababaa hin qabne , hin
salaatamtu . sun:
1 -
Eega salaata
subhi`ii salaatanii salaatun ni dhoowwama . yoo
sunnaa subhi`ii takkaa qadaa faa taate malee .
hanga aduun baatutti .
2 -
Ammallee eega
salaata asri`ii salaatanii , hanga aduun
seentutti . yoo sunnaa asri`ii ta duraan hin
salaatin , takkaa salaata masjida seenu`uu ,
taate malee .
3
- Hoggaa aduun bayu`utti jirtus , hanga baatee ,
xiqqo ol , fuudhamtutti .
4 -
Hoggaa aduun
seentus hanga lixiinsi isi`ii guutamutti .
5 -
Yaroo aduun sammuu
namaa geesses hanga isiin gara dhiyaa
jallattutti waytii shanan kana kan salaanni isii
keessatti dhoowwamu, yoo salaata sababaan isaa
waytii san dhufu taate malee takkaa sababaa
yaroo tana dura dabare tan akka qadaa baasu`uu
takkaa sababaa yaroo tanatti qindaayu kan akka
salaata yaroo san masjida seenu`uu salaatanii,
taate male . .
KUTAA SALAATA
JAMAA`AADHAA
ÃÍßÇã
ÕÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÌãÇÚÉ
Salaanni
jamaakgaadhaa fardii , yoo namni biraa dalage
namarraa kuftu kan yoo hundi walii galee dhiise
, itti dilaayan . namni nama duuban salaatu ,
imaama kana jalaan deemee, salaataa niyyatuun ,
dirqama . ammoo namni namaan salaatu imaama
tayeetin namaan salaataa niyyatuun dirqi`ii
miti. haa tayuu ni barbaadama. sawaaba jamaadhaa
argatu`uuf jecha .
EENYU NAMNI NAMAAN
SALAATUN GAYU
ãä
ÇáÐì
ÊÕÍ
ÅãÇãÊÜÜÜÜÜÜÜÜå
Bilisni ,
gabrichatti hidhatee , duuban salaatun , namni
saalfate naman saalfatinitti hidhatee , duuban
salaatu, ni gaya. dhiirti dhala`atti hidhattee,
duuban salaatun, hin gayu . namni faatihgaa
qara`uu beekhu kan hin beynetti hidhatuun hin
gayu .
Yoo bakka fedhe
dhaabbatee masjida keessa isaa jiru, imaamatti
hidhate, isaa dalagaa salaata imaamaa beekhu,
isa argu'uun yookaa dhagayu'uun yookaa saffii
garii argu'uun, salaanni isaa fayyaa taya, waan
imaama dura hin dabriniin, kun yoo imaamafii,
ma`muumni, masjida keessa jiraatan, ammoo yoo
imaa-mni masjida keessa dhaabbatee, ma`muumni ,
ala masjidaa dhaabbatee , itti hidhate, hanga
dhuudhuma dhibba sadiyii , itti dhiyaatee , kan
salaata imaamaa beekhu , arga`aan , takkaa
dhageyti`iin kan wanni imaamatti , achi dabruu
takkaa arguu isa dhoowwu isaan jidduu hin jirre
, itti hidhatuun fayyaa taya.
Kutaa salaata
imalaa ( safaraa )
ÃÍßÇã
ÕÜÜáÇÉ
ÇáãÓÇÝÑ
Sharxii salaata
gabaabsu`uu
ÔÜÜÑæØ
ÇáÞÕÜÑ
Namni imaltuu jiru
, salaata raka`aa afur afurii , gabaabsee
.raka`aa lama lama godhee , salaatuu ni qaba .
sharxii shaniin :
1 -
Safarri isaa
safara dili`ii ( cubbu`uu ) tayuu dhabuu .
2 -
Bakki inni itti
deemu dheertuu ( kiilu mirtii 82 ) tti
dhiyaattu tayuu . sun waan farsakha je`amu ( 16
) ni gayaa .
3 -
Salaata raka`aa
afurii san , kan ada`aan salaatu tayuu kan qadaa
biyyaan tayinii.
4 -
Hoggaa hidhatu ,
salaata kana nan gaba-absaa niyyatuu .
5 -
Nama musaafira hin
tayinitti hidhatuu dha-buu yoo hidhate ni guutaa
.
SHARXII SALAATA
WALITTI QABU'UU
ÔÑæØ
ÌãÚ
ÇáÕáÇÉ
Ammas namni
musaafiraa yookaa imalaa salaata zuhri`iitifii
asri`ii, walitti qabee , yaroo tokkoo isaan
lamaanii keessatti salaatuu ni qaba . yoo fedhe
, asrii zuhri`iin wajji salaatee yoo fedhe
zuhrii asri`iin wajji booda aansee salaatee .
akkasuma maghribaafii ishaa`illee , tokkoo ,
waytii isaan lamaanii keessatti salaatuu ni
qaba .
ROOBA JE'ANII
SALAATA WALITTI QABUU
ÌãÚ
ÇáÕáÇÉ
ÈÓÈÈ
ÇáãØÑ
Namni musaafira hin tayin , kan biyya jiru ,
roo-baa je`ee masjida keessatti asrii dursee
zuhri`iin wajji, ishaa`ii maghribaan wajji
salaatuu ni qaba. Sharxii roo-bni walitti
dhaabbatu`uutin hanga salaata lammeysa`aa
hidhatutti sharxii manni isaa fagoo tayee ,
masjida keessatti jamaa`aadhan salaatu`uutin kan
roobni isa miidhu. warri masjida keessa galu
imaama malee roobaa je`ee salaata walitti qabuu
hin qabu. Imaamni jamaa`aa niyyatuun sharxii .
ammoo roobaa je`anii zuhrii booda aansee
asri`iin wajji , maghriba booda aansee
ishaa`iidhan wajji salaatun hin gayu . salaata
uzri`iin male`etti waytii isarraa baasu`uutu
keessa jiraa .
DHUKKUBAA JECHA
SALAATA
WALITTI QABUU
ÌãÚ
ÇáÕÜÜÜáÇÉ
ÈÓÈÈ
ÇáãÑÖ
Namni dhukkubni
dhaabbatuu isa dhoowwe isatti jiru , salaata
dursee , yookaa booda aansee , walitti qabuu ni
qaba qawlii mazhaba shaafi`ii tokkorratti
deemnee . duuba namichi dhukkubsatu ,
dursu`uufii , booda aansu`urraa kan isaaf irra
caalu dalaga .
SALAATA JUM'AADHAA
ÕÜÜÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÌõãÚÜÜÜÜÜÜÉ
Sharxiin jum`aan
namarratti wajjabduun torba :
1 -
Muslima tayuu .
2 -
Saalfatuu yookaa
ballaghuu .
3 -
Aylii qabaatuu .
4 -
Dhiira tayuu .
5 -
Fayyaa qabaatuu .
6 -
Bilasa tayuu .
7 -
Warra qubatee
taa`u tayuu , warra goggodaanuu mitii.
Sharxii dalagaadha
ÔÜÜÜÜÜÜÜÑØ
ÇáÕÍÉ
Ammoo sharxiin
jum`aa dalaguun fayyaa tayuun sadii :
1 -
Bakkeen jum`aan
itti dalagamu mandara , yookaa ganda tayuu .
2 -
Warri salaatu nama
afurtam , kan jum`aan irratti wajjabe tayuu.
3 -
Waytii zuhri`ii
keessatti dalagamuu, yoo waytiin baate. takkaa
sharxiin dubbanne ir`atte zuhri`iitu salaatama .
ARKAANA JUM`AADHAA
ÃÑßÇä
ÇáÌãÚÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜå
Fardiin jum`aadhaa
sadii :
1 - 2 :
Khuxbaa
lamaani, kan isaan lamaan jidduu waa xiqqo taa`u
.
3 :
Raka`aa lama
jamaa`aadhan salaatuu ..
SUNNAA JUM`AADHAA
ÓÜÜÜÜÜää
ÇáÌãÚÜÜÜÉ
Sunnaan jum`aadhaa
jaha :
1 -
Dhiqatanii qaama
if qulqulleessuu .
2 -
Huccuu adii
uffatuu .
3 -
Qeensa ciratuu .
4 -
Waan urgaayaa
godhatuu .
5 -
Suuratulkahfiifii
dukhaan halkan jum`aadhatiifii guyyaa qara`uu .
6 -
Salaata alannabii
guyyaa jum`aadhaa heddommeysuu .
Hoggaa imaamni
khuxbaa qara`u cal`isuun ni barbaadama namni
hoggaa imaamni khuxbaa godhu`utti jiru masjida
seene raka`aa lama haffallii salaatee , eegasii
gad taa`a .
KUTAA SALAATA
IIDAA
ÕÜÜÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÚíÏ
Salaanni iida
soomanaatifii , salaanni iida arafa`aa sunnaa
jabaa, akkaan barbaadamu. salaanni iidaa raka`aa
lama. akkaatan itti salaatan, raka`aa duraa
ke-essatti , eega hidhatanii , odoo faatihgaa
hin qaraane , hoggaa torba (
Çááå ÇßÈÑ
Allaahu
akbar ) je`an . allaahu akbarii hidhanna`aa
malee . ammoo raka`aa lammeysa`aa keessatti,
hoggaa shan (Çááå
ÇßÈÑ ) Allaahu akbar) je`an . allaahu
akbarii dhaabbatiinsaf , je`an malee . eega
salaatarraa raa'watanii khuxbaa lama qara`an.
khuxbaa duraa keessatti hoggaa sagal (Çááå
ÇßÈÑ
Allaahu akbar ) je`a . ta lammeysa`aa keessatti
, hoggaa torba (Çááå
ÇßÈ Ñ
allaahu akbar ) je`a .
Halkan iidaa ,
maghribarraa qabanii, hanga imaamni salaata
iidatti seenutti (Allaahu akbar
Çááå ÇßÈÑ
) je`uun ni
barbaadama . sun halkan iida lamaanitii . ammoo
iida arafa`aa keessatti , waytiin,( allaahu
akbar) je`an, subhii guyyaa arafa`aa, kan iida
durarraa qabdee , hanga asrii , guyyaa sadeen ,
iida boodatti , deemti ..
KUTAA SALAATA
IFAA, JI`AAFII,ADU`UU, BARBAADU`UU
ÕÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÎÓÜÜÜÜæÝ
æÇáßÓÜÜÜÜÜÜÜÜæÝ
Sababaa ifaan
adu`uufii , ji`arraa deemu`uutif , salaata
salaatanii , Rabbi kadhatuun akkaan barbaadama
haa tayuu yoo odoo hin salaatin ifni itti
deebi`e , qadaan baasan , salaanni kun , raka`aa
lama, raka`aa hunda keessa dhaabbatiinsa ,
lamaatu jira. akkana je-chuun , hoggaa rukuu`a
godhan , ammas dhaabbatatti , deebi`aniiti ,
faatihaadhafii , suuraa biraa qara`an , jechuu
.kan eegasii rukuu`a biraa godhan. Dhaabbatiinsa
lamaanuu keessatti qaraatii akkaan dheeressan.
akkasuma rukuu`a lamaan keessatti tasbiiha
dheeressan ,. sujuuda keessatti malee . eega
raka`aa lamaani-rraa raaw`atee khuxbaa lama
qara`a . salaata ifni adu-`urraa deemu`uuf ,
salaatan keessatti qooqa gad qabataniiti waan
qara`an , qara`an. kan ji`aa keessatti , qooqa
ol fuudhan .
KUTAA SALAATA
ROOBA BARBAADU`UU
ÕÜÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÇÓÊÓÞÇÁ
Salaanni hoggaa
roobni namarraa cite , rooba barbaadaf salaatan,
sunnaa akkaan barbaadamu. Akkaatan isa itti
salaatan , mataan biyyaa yookaa gandaa ummata
tawba`aafii , waa sadaqatu`uufii , cubbuu hunda
dhiisa`uufii , nama wal didaniin ,
araarfatu`uufii , guyyaa sadii soomanu`utti
ijaja . duuba guyyaa afr-eessa`aa , dirre`etti
ummataan baya . huccuma dalaga`aa , tan boonni ,
keessan jirreen , Rabbiif , if xiqqeessa`aa
khadhaa Rabbii mul`isa`aa bayan. duuba akkuma
salaata iidatti, raka`aa lama isaanin salaata.
eegasii khuxbaa qara`a. huccuu darbatu gubbaa
jala godheeti , jala gubbaa godha. danboobaf
jecha. du`aa`iidhafii , istighfaara heddommeysa
. du`aa`ii nabi Muhammad nageenyi isarratti haa
jiraatuu nu barsiisen khadhatuu. du`aa`in sun
hunuu tana :
Çááøóåõãøó
ÇÌÚóáåóÇ
ÓõÞíóÇ
ÑóÍãóÉò
æóáÇó
ÊóÌÚóáúåóÇ
ÓõÞíóÇ
ÚóÐóÇÈò
æóáÇó
ãóÍúÞò
æóáÇó
ÈóáÇóÁò
æóáÇó
åóÏúãò
æóáÇó
ÛóÑóÞò¡Çááøóåõãøó
Úóáóì
ÇáÙøöÑóÇÈö
æóÇáÂßóÇãö
æóãóäóÇÈöÊ
ÇáÔøóÌóÑö
æóÈõØõæäö
ÇáÃóæÏöíóÉö¡
Çááøóåõãøó
ÍóæóÇáóíúäóÇ
æöáÇó
ÚóáóíäóÇ
Çááøóåõãøó
ÇÓúÞöäóÇ
ÛóíËÇð
ãõÛöíËÇð¡
åóäöíÆðÇ
ãóÑöíÆðÇ
ãóÑöíÚÇð
ÓóÍøðÇ
ÚóÇãøÇ
ÛóÏóÞÇð
ØóÈóÞÇð
ãõÌóáøöáÇð
ÏóÇÆöãÇð
Åöáóì
íóæãö
ÇáÏøöíäö
Çááøóåõãøó
ÇÓúÞöäóÇ
ÇáÛóíËó
æóáÇó
ÊóÌÚóáäóÇ
ãöäó
ÇáÞóÇäöØöíäó¡
Çááøóåõãøó
Åäø
ÈöÇáÚöÈóÇÏö
æóÇáÈöáÇóÏö
ãöä
ÇáÌóåÏö
æóÇáÌõæÚö
æóÇáÖøóäóßö
ãóÇáÇó
äóÔßõæ
ÅöáÇøó
Åöáóíßó
Çááøóåõãøó
ÃóäÈòÊ
áóäóÇ
ÇáÒøóÑúÚó
æóÃóÏöÑøó
áóäóÇ
ÇáÖÑúÚó
æóÇóäÒöá
ÚóáóíäóÇ
ãöä
ÈóÑóßóÇÊö
ÇáÓøóãóÇÁö
æóÃóäÈöÊ
áóäóÇ
ãöä
ÈóÑóßóÇÊö
ÇáÃóÑÖö
æóÃóßÔöÝ
ÚóäøóÇ
ãöäó
ÇáÈóáÇóÁö
ãóÇáÇó
íóßÔöÝóåõ
ÛóíÑõßó
Çááøóåõãøó
ÅöäøóÇ
äóÓÊóÛÝöÑðßó
Åöäøóßó
ßõäúÊó
ÛóÝøóÇÑóÇ
ÝóÃóÑÓöá
ÇáÓøóãóÇÁó
ÚóáóíäóÇ
ãöÏÑóÇÑðÇ
(Allaahummajkgalhaa suqyaa raghmatin walaa
tajkgalhaa suqyaa kgazhaab walaa mahgq , walaa
ba-laa`, walaa hadm . walaa gharaq. allaahumma
kgalazg-iraab wal`aakaam . wa manaabitisshajar .
wa buxuunil'awdiyati allaahumma hgawaalaynaa
walaa kgaleynaa . allaahumma isqinaa ghaythan
mughiithan , hanii`an marii`an mariikgan .
sahhgan kgaamman ghadaqan . xabaqan mujallilan
daa`iman ilaa yawmiddiin . allaahumma
isqinaalghaytha walaa tajkgalnaa minalqaanixiin
. allaahumma inna bilkgibaadi walbilaad
minaljahdi wal juukgi waddganki maa laa nashkuu
illaa ilayka . allaahumma anbit lanazzarkga wa
adirra lanaaddarkga . wa anzil kgalaynaa min
barakaatissmaa`i wa anbit lanaa min
barakaatil`ardgi . wakshif kgannaa minal balaa`i
maalaa yakshifuhuu ghayruka . allaahumma innaa
nastaghfiruka innaka kunta ghaffaaraa fa
arsilissmaa`a kgalaynaa midraaraa ).
Ma`naan isaa
: ( yaa Rabbi rooba kana rooba nagayaa nuu
godhi. dhugaatii miidha`aa , tan barakaa
dee-msiftu , ta bala`aa , rooba waa diigu kan
waa fuudhu hin godhinii . yaa Rabbi gaarafii ,
tulluu , ammallee bakka mukaa citaan mayru , nuu
roobsi . yaa Rabbi nutti roobsitee , nun
miidhinee , naannoo keenya , nuu roobsi . Yaa
Rabbi rooba rakko`oo nu baasu , gaarii hegereen
isaa faarfamtu , kan lafa gabbisu. kan guddisee
lafa dhayu, kan wal gayu , hedduu kan biyya
hunda wal gayu kan lafa ha-googu kan hanga itti
haajamanitti deemu. yaa Rabbi rooba nuu roobsi
warra sirraa garaa muraterraa nun godhinii , yaa
Rabbi namaafii biyyatti cinqi`iifii , beelafii ,
rakkoo, si malee nama biratti hin himanneetu
jira, yaa Rabbi midhaan nuu magarsi, aanan nuu
heddommeysi, barakaa sami'ii nuu buusi , barakaa
dachi'ii nuu baasi, balaa si malee namni biraa
nurraa hin deemsifne , tana, nurraa deemsisi,
yaa waaqa araara sirra barbaanna , ati kan
namaaf araaramuu, duumessa rooba gudda'aa nuu
ergi ) jechuu .
Hoggaa roobni
roobee galaanni yaa'e , bishaan isatti dhiqatuun
, ni barbaadama, hoggaa mandiisuu dhagayaniifii
hoggaa hangaasuu argan tasbiihga godhuun ni
barbaadama , hunoo akkana je'anii :
ÓõÈúÍóÇäó
ãóä
íõÓóÈøöÍõ
ÇáÑøóÚÜÜÜÜÏõ
ÈöÍóãÏöåö
æóÇáãóáÂÆößóÜÜÉõ
ãöä
ÎöíÝóÊöÜÜÜå
ÜÜ
ÓõÈÍóÇäó
ãóä
íõÑöíßõã
ÇáÈóÑÞó
ÎóæÝÇð
æóØóãóÚÇð
( Subhgaana man
yusabihgurrakgdu bi hgamdihii walmalaa'ikatu min
khiifatihii) , takkaa ( Subhgaana man
yuriikumulbarqa khawfan wa xamakgan). ma'naan
isaa: (Rabbiin malaaykichi (ra'di) je'amu
tasbiiha isa godhee galata isaa galchee isa
faarsu, kan malaaykan hundi sodaa isaatif waan
isaan hin malle hundarraa isa qulqulleessitu,
Rabbiin akkaanaa kun waan isaan hin malle
hundarraa qulqullaaye jechu'u --- ma'naan (
subhgaana man yuriikumulbarqa khawfan wa
xamakgaa ) jechu'u; ( Waaqni hoggaa isin roobni
isinitti roobuu sodaattaniifii. hoggaa isin
roobni isinii roobuu khajeeltan hangaasuu isin
agarsiisuu waan isaan mallerraa qulqullaaye
irraa guddate jechuu ).
KUTAA SALAATA
HOGGAA SODA`AA
ÕÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÎæÝ
Salaanni hoggaa
soda`aa salaatan gosa sadiyitti qoodama :
1
- diinni , gara qiblaa hin tayin keessa jiraatuu
. duuba imaamni ashkara bakka lamatti baasa .
isaanirraa tuutti takka , diina dura dhaabbatti
. ammoo takka imaama duuba dhaabbatteeti imaamni
raka`aa tokko isaanin salaatee, daddaftee ,
kaatee , kophaa salaata guuttatti. imaama
dhiiftee deemtee , fuula diinaa dura dhaabbatti
. ammoo tuutti diina dura dhaabbattu ,
dhu-fteeti imaamatti hidhattee , raka`aa tokko
,imaaman wajji salaattee , hoggaa imaamni
tashhudaaf taa`e , raka`aa tokko , kan imaamni
isaan dura salaate , kaatee fiddi duuba imaamni
taa`ituma isaan eegee hoggaa isaan fixanii
tashhuda qara`an salaammata .
2 -
Diinni gama
qibla`aa kan itti gara galanii salaatan keessa
jiraatuu. gaafana imaamni ashkara isaa bakka
lamatti qooda. duuba hundaan wajji salaata
hidhataa , hoggaa inni rukuu`a godhe , hundi
wajjiin rukuu`a godha . haa tayuu hoggaa imaamni
sujuudaf bu`u , saffii takkaatu wajjiin sujuuda.
salfiin takka dhaabbatteeti , isaan eeydii
hoggaa imaamafii , warri wajji sujuude dhaabbate
, salfiin isaan tiysu`uu jalaa hafte buuteti
sujuuddi .
3 -
Lolli walitti
jigee wal seenanii sodaan jabaatuu . gaafana
namuu akka isaa mijjaayetti salaata. lafa
deema`aa. waa yaabbata`aa qibla`atti gara
gala`aa . qibla`arraa gara gala`aa .
KUTAA UFFATAA
ÃÍßÜÜÜÜÜÜÇã
ÇááÈÇÓ
Dhiirti hariira
uffatuun , ziqiya hamartii yookaa qubee
godhatuun ni dhoowwama . ammoo dhala`aaf ni
gaya. ziqiyni xiqqa`aafii , guddaan isalleen,
haraam , yookaa dhoowwamuu keessatti, wal qixa .
Yoo gariin
huccu`uu hariira taatee, gariin jibrii taate ,
uffatuun ni gaya . waan hariirri irran
heddommaatiniin .
KUTAA JANAAZA`AA (
REEFFAA )
ÕÜÜÜÜÜÜÜáÇÉ
ÇáÌäÇÒÉ
Nama du`eef, waa
afurtu nu qabata takkaayuu waa afur dalagu`utti
dirqamna. sun :
1 -
Dhiquu
2 -
Kafanuu .
3 -
Irratti salaatuu .
4 -
Awwaaluu .
Namni lama hin
dhiqamu irrattillee hin salaatamu isaan nama
lola kuffaaraa keessatti ajjeefameefii , ilmoo
isii jirtu hin dhalatini .
Namni du`e
qari`itti dhiqama. hogga sadii takkaa shan.
taraa duraa , baala qurqura`aati tumanii itti
ida`an. tan boodatti waan kaafuur je'amu ida`an
.
Huccuu sadii
adaadi`iin kafanama. kan qamisa-afii imaamanni
keessa hin jirre
Hoggaa irratti
salaatan hoggaa afur ( allaahu Akbar
Çááå
ÃßÈÑ )
irratti je`an
Ta duraa booda
faatihaa qara`an :
Ta lammeysa`aa :
booda salaata alannabii ,
Ta sadeessa`aa
booda du`aa`ii . tana qara`an .
Çááøóåõãøó
åóÐóÇ
ÚóÈúÏõßó
æóÇÈúäõ
ÚóÈúÏößó
ÎóÑóÌó
ãöä
ÑóæÍö
ÇáÏøõäíóÇ
æóÓóÚóÊöåóÇ
æóãóÍÈõæÈõåõ
æóÇóÍöÈøóÇÄõåõ
ÝöíåóÇ
Çöáóí
ÙõáãóÉö
ÇáÞóÈÑö
æóãóÇ
åõæó
áÇóÞöíåö
ßóÇäó
íóÔåóÏõ
Ãóäøó
áÇó
Çöáóåó
ÅöáÇøó
ÃóäÊó
æóÍÏóßó
áÇó
ÔóÑöíßó
áóßó
¡
æóÃóäøó
ãõÍóãøóÏÇð
ÚóÈúÏõßó
æóÑóÓõæáõßó
æóÇóäÊó
ÃóÚáóãõ
Èöåö
ãöäøóÇ¡Çááøóåõãøó
Åöäøóåõ
äóÒóáó
Èößó
æóÇóäÊó
ÎóíÑó
ãóäÒõæáò
Èöåö
æóÇóÕÈóÍó
ÝóÞöíÑðÇ
Åöáóì
ÑóÍãóÊößó
æóÇóäÊó
Ûóäöìøñ
Úóä
ÚóÐóÇÈöåö
æóÞóÏÌöÆúäóÇßó
ÑóÇÛöÈöíäó
Åöáóíßó
ÔõÝóÚóÇÁó
áóåõ
Çááøóåõãøó
Åöä
ßóÇäó
ãõÍÓöäðÇÝóÒöÏ
Ýöì
ÅöÍÓóÇäöåö¡æóÅöä
ßóÇäó
ãõÓöíÆðÇ
ÝóÊóÌóÇæóÒ
Úóäåõ
æóáóÞøöåö
ÈöÑóÍãóÊößó
ÑöÖóÇßó¡æóÞøöåö
ÝöÊäóÉó
ÇáÞóÈÑö
æóÚóÐóÇÈöåö¡æóÇÝúÓóÍ
áóåõ
Ýöì
ÞóÈÑöåö
æóÌóÇÝö
ÇáÃóÑÖó
Úóä
ÌóäÈóíåö
æóáóÞøöåö
ÈöÑóÍãóÊößó
ÇáÃóãäó
ãöä
ÚóÐóÇÈößó
ÍóÊóì
ÊóÈÚóËóåõ
ÂãöäðÇ
Åöáóì
ÌóäøóÊößó
íóÇ
ÃóÑÍóãó
ÇáÑøóÇÍöãöíä
.
(Allaahumma
haazhaa kgabduka wabnu kgabdika kharaja min
rawhgiddunyaa wa sakgatihaa, wa mahgbuubuhuu wa
ahgibaa'uhuu fiihaa ilaa zgulmatilqabri wa maa
huwa laaqiihi, kaana yashhadu an laa ilaaha
illaa anta, wahgdaka laa shariika laka wa anna
muhgammadan kgabduka wa rasuuluka wa anta
akglamu bihii minnaa, allaahumma inahuu nazala
bika wa anta khayru munzuulin bihii, wa asgbahga
faqiiran ilaa rahgnmatika wa anta ghaniyyun kgan
kgazhaabihii, wa qad ji'naaka raaghibiina ilayka
shufakgaa'a lahuu, allaahumma in kaana muhgsinan
fa zid fii ihgsaanihii, wa in kaana musii'an fa
tajaawaz kganhu, wa laqqih bi rahgmatika
ridgaaka, wa qih fitnatalqabri wa kgazhaabahuu,
wafsahg lahuu fii qabrihii, wa jaafil'ardga kgan
janbayhi. wa laqqih bi rahgmatikal'amna min
kgazhaabika hgattaa tabkgathhuu aaminan ilaa
jannatika, bi rahgmatika yaa
arhgammarraahgimiin), ma'naan du'aa'ii tanaa
hunoo akkana: (Yaa Rabbi inni kun gabricha kee
ilma gabricha keetitii qilleensa addunya'aatifii
bal'ina isi'irraa gara dukkana qabri'iitifii
gara waan achitti argee bayee, waan jaalatuufii
waan isa jaalatu hunda dhiisee, yaa Rabbi inni
tokkummaa teetifii muhammad gabricha kee ergamaa
kee tayuu ragaa bayuu turee siitu nurra isa
beekaa inni si bira qubatee ati irra caalaa nama
bira qubataniiti, inni rahgmata keetitti
haajama'aa ati isa gubu'urraa dureessaa nuti
araara isaaf barbaadu'uuf sitti dhufnee yaa
Rabbi yoo nama gaarii taye gaarii isaa ida'i,
yoo nama hamaa taye irraa dabriifiii rahgmata
godhiifii irraa jaaladhuu, azaaba qabri'iitifii
cinqii isi'irraa tiysi, qabrii bal'isiifii
dachii cinaacha isaa lamaanirraa fageesii,
nagaya kenniif hanga nagayaan jannata kee
geessitutti yaa irra caalaa rahgmata namaa
godhuu).
Eega takbiira
afreessa`aatii , hunoo akkana je`a
( Çááøóåõãøó
áÇó
ÊóÍúÑöãäóÇ
ÃóÌÑóåõ
æóáÇó
ÊóÝúÊöäÜøÇ
ÈóÚÏóåõ
æóÇÛÝöÑáóäóÇ
æóáóåõ
(
(allaahumma laa
tahgrimnaa ajrahuu walaa taftinnaa bakgdahuu
waghfir lanaa walahuu) ma'naan isaa ; (yaa Rabbi
eega isaatii fitnaa nun godhin. galata isarraa
nun hoonggesin , yaa Rabbi nuufii isalle'ee
ara-arami jechuu)
Eega takbiira
afreessa`aatii ni salaammata salaamtaa lama.
Nama du`e boolla
gad qotaniiti eegasii labbaa qotanii goda
keessatti awwaalan. yoo dachiin jabduu hin
jejjiyne taate yoo kaan boolluma gad qotan tana
garaa jidduu hanga ciisa namaa takka , gad
qotanii , keessa ciibsanii , itti cufan duuba
akkuma tayettuu , haa awwaalamuu , qibla`atti
gara galfamee , kaayama hoggaa awwaalaniifii ,
hoggaa irratti salaatanillee .
Hoggaa qabrii
kaayu`uu ka`an , suuta gara mata`aatin ,
fuudhamee , buufama namni goda, yookaa lahdii
keessa , isa kaayu akki je`u .
(bismillaah, wa
kgalaa millati rasuulillaah, sgallallaahu
kgalayhi wa sallama)
( ÈöÓúãö
Çááøóåö
æóÚóáóì
ãöáøóÉö
ÑóÓõæáö
Çááøóå
Õóáóì
Çááøóåõ
Úóáóíúåö
æóÓóÜÜÜÜÜÜÜÜáóã
(
M'naana isaa :
(Maqaa Rabbiitinan karaa erga-maa Rabbirratti
nageenyi isarratti haa jiraatuu nama kana
awwaala jechu' ).
Eega qabrii hanga
namni keessa dhaabbatee harka ol diriirsu takka
, gad fageessanii keessa ciifsan .
Qabriin lafarraa
ol fuudhamtee, tulleeffamuu dhabdee , wal
qixxeeffamuu? qabri`irratti waa jaaruu dhabuu ,
ammalleee addeeffamuu dhabuu . dhagaa irra
dhaabanii dhiisuu . nama du`eef booyun hin dhibu
yoo faarsanii iyyu`uufii huccuu dhoosanii boqoo
if tumuun keessa hin jiraatin .
TA`ZHIYAA
ÇáÊÚÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÒíÉ
Warri namni irraa
du`e ta`ziyaa godhama ni obsisiifamaa ta`ziyaan
sabbarsiisu`uu
Afaan arabatti
wanni je`an ( akgzgamallaahu ajrakum wa ahgsana
kgazaa`akum wa ghafara limayyitikum )
( óÚÙóãó
Çááøóåõ
ÃóÌúÑóßõã
æóÃóÍÓóäó
ÚóÒóÇÁóßõã
æóÛóÝóÑó
áöãóíøöÊößõã
)
kun yoo namni du`e
islaama taye.
Afaan Oromo`otti
wanni je`an ( Waaqni, Rabbiin sabrii , obsa ,
isinii haa kennu irraa isin haa taraachisu. nama
keessan kan du`eefis haa araaramu jannata haa
seensisu rahmata haa godhuuf) je`anii . yoo
joollee taate, wanni je`an : Rabbi ta shafa`aa
ta si shafaatu sii haa godhu je`anii waan nama
sabbarsiisu dubbatanii akka obsan godhan .
Ta`ziyaan
awwaalcharraa qabdee, hanga guyyaa sadiyitti ,
deemti yoo nama imaltuu jiruuf taate malee .
Namni lama qabrii
takka keessatti hin awwaalamu . yoo dirqiin nama
goote malee sanuu biyye`een adda baafaman .
keessattuu yoo dhiiraa dhalaa alaga`aa tayan.
|