γΪΗΥν ία ΗαΘΟδ
DILII QAAMA HUNDAA
Dilii qaamarraa :
1
haadhaa abba`atti jallatuu .
2
hoggaa islaamafii kuffaarri lolaaf wal seene
ashkara islaamaa kan rabbi je`ee lolu lola
keessatti dhiisee dheysun eeguma bakka lolaa san
dhufee haraami .
3
dilii qaamarraa fira ifirraa muruu .
4
olla miidhuu odoo ollaan kaafira amaanni akka
biyya teenya taa`u eehamni isaaf kenname
tayelle`ee .
5
matraa waan gurraachumsuun halluu ulamaan gariin
waan san baqqaasisee jira yoo haqa dhoysuun
keessa hin jiraatin .
6
diliin qaamaa dhiirti dhala`atti fakkaatuu
dhalaanis dhiiratti fakkaatuu uffataafii waan
biraa keessatti akka dhalaan uffata dhiira
qofaaf qophaaye , takkaa dhiirti uffata dhalaa
qofaaf qophaaye uffatu`uutii , sun haraami .
7
diliin qaama hundaa uffata akka khofo`oo boonaf
koome`erra gad dabarsuu .
8
diliin qaamaa salaata fardi`ii , yookaa soomana
dardi`ii cabsuun , takkaa hajji fardi`ii ,
yookaa umraa fardi`ii , cabsuun haraami .
9
akkasuma sunnaa hajji`iitifii umraadhaa cabsuun
dilii qaamati .
10
diliin qaamaa dhiirti hinnaa miilafii harkatti
hidhatuu haaja`aan male`etti .
11
nama mu`mina tokko isa xiqqeessu`uu jecha
akkeessuu dubbii keessatti tayuu waan biraa
keessatti tayuu .
12
waan namni dhoyfatu jala deemanii basaasuu .
13
irgoo faa fumatuu .
14
nama muslima tayeen guyyaa sadiyii ol oodun
dilii qaamati yoo waan shari`aadhatti taate
malee .
15
nama bid`aa dalagu takkaa nama faasiqa kan dilii
dalagu dilii sanirratti isa mirqaansu`uuf wajji
taa`un yookaa wajji deemun dilii qaama hundaati
.
16
dhiirti ziqiyaafii meeta , ammallee hariira
qulqulluu takkaa waan inni miizaanan irra caalu
, namni baaligh aaqil taye uffatuun haraami .
yoo hamartii meetaa taate malee .
17
dhalaa alaga`aatin wajji kophaa bayuun hanga
namni biraa kan isaan irraa qaanfatan hin agarre
takkatti dhalaa tayuu dhiira tayuu haraami .
18
dhalaan aanaa isi`iitin wajji malee takkaa
jaarsa isi`iitin wajji malee imaltuu bayuun
haraami .
19
dirqiidhan bilisa dalaysiifatuun haraami .
20
waliyyii rabbi tokko xilaatumma`aaf qabatuun
haraami .
21
dili`irratti nama gargaarun
haraami .
22
waan qulqulluu hin tayin
qulqulluu je`anii dhaadhessuun haraami .
23
meeshaa ziqiyaatifii meeshaa meetatti dalagatuun
haraami qorii faa fal`aana faa godhatanii takkaa
ulee godhatanii .
24
dilii qaamarraa waan rabbiin fardii isarratti
godhe takkaa itti dirqe dhiisuu takkaa waan
fardiin isaan malee hin argamne kan akka
rukni`ii sharxi`ii fardi`irraa ir`1isuu takkaa
waan fardii balleessu dalaguu .
25
diliin qaama hundaa jum`aa isarratti wajabe
dhiisuu odoo zuhrillee salaatee ..
26
dillin qaamaa warri ganda tokkoo faan walii
galee salaata fardi`ii keessatti jamaa`aa
dhiisu`uu .
27
fardii uzri`iin male`etti waytii isarraa booda
aansun haraami .
28
bineensa nyaadhamu waan ulfinaan ajjeessu kan
akka dhaga`aa fa`aan darbatanii ajjeessun
haraami .
29
waan lubbuu qabaa kaayatanii horda godhatanii
biiflummaa itti laallatuun haraami .
Dhalaan iddaa ba`atu yookaa gufufu man keessatti
hiikkame yookaa irraa du`erraa bayuun haraami
yoo cinqiin baafte malee .
30
diliin qaamaa dhalaan jaarsa isi`iitif gufufuu
dhabuu .
31
diliin qaamaa masjida najisuu takkaa fokkisuu
odoo waan xaahiralle`een taatee .
32
hajji eega namarratti wajjabdee hanga du`atti
booda aansun haraami .
33
namni yoo deynii fuudhe galchuun isaa hin
kajeelamne kan akka nama waa takka waan
deyni`iin galchuu hin qabnee kan namni deynii
isaa kennuu akka inni deynii san isaa galchuu
hin dandeenye hin beyne , liqii yookaa deynii
fudhatuun haraami . ammo yoo abbaan deyni`ii
haala isaa beekhe fudhatuun haraamii miti .
34
nama deynii fuudhee waan galchuu dhabe afatuu
dhabuun haraami .
35
horii ifii waan dilii tayetti baasun haraami .
36
diliin qaamaa wasana yookaa seera yookaa daangaa
lafa teetifii lafa nama biraa jidduu jiru
deemsisuun takkaa jirjiirun haraami
37
waan nama miidhu karaa namni yaa`u keessatti
dalaguun haraami .
38
waan namarraa ergifatan waan ergifataniif malee
waan biraa itti dalaguun haraami akkasuma hanga
ergifaniif sanirra ida`anii itti dalaguun
haraami . takkaa waan ergifate san nama biraatii
ergisuun haraami .
39
waan rabbiin nama hundaaf uume nama irraa
dhoowwee ifumaa kophaa isaa itti fayyadamuun
haraami sun akka dheeda dachii nam tokkolleen
hin jiraachisinii tan akkuma rabbiin uumetti
jirturraa nama dheeduu fedhu dhoowwu`uutii
ammallee akka lafa akkasirraa soogidda takkaa
ziqiya takkaa meeta bakka inni irraa bayurraa
fudhatuu nama dhoowwee ifii kopha`aan
bayatu`uuti bishaanis akkasi bishaan maddarraa
dhuguu nama dhoowwun takkaa obaafatuu nama
dhoowwun haraami .
40
waan lafaa argan odoo ittin iyyaanfanne itti
dalagatuun haraami .
41
bakka waan rabbiin irraa dhoowwe itti argu
taa`un haraami yoo rakkoon teessifte malee .
42
bakka nyaachisaa takkaa cidhaa kan itti hin
yaamamin dhaquun haraami . akkasuma bakka
nyaachisaa kan garaa gaari`iin itti isa hin
yaamin takkaa bakka zigaalaf isa yaaman dhaquun
haraami
43
beera isaa qallabaafii bira buluu keessatti wal
qixxeessuu dhabuun haraami . ammoo jaalala
qalbi`ii keessatti wal qixxeessuu dhabuun
dili`ii miti .
Dhalaan yoo kan manaa baatee dhiira alaga`aa if
garsiisu`uu deemtu taate manaa bayuun haraami .
44
dilii qaamarraa falfala takkaa
sihrii godhuu
45
diliin qaamaa imaama yookaa bokkuu karaa haqaa
eegu dhagayuu didanii isaan morkuun diliidha
kanneen akka jara asaab aliyyii abii xaalib
dhagayuu didee isaan lolee imaamulbeyhaqiin akki
je`e warri khaliifa nabi mohammad asaab aliyyiin
lole hundi lola san keessatti haqarra hin jiran
imaamushaafi`iinis isa dura akkasuma je`e odoo
warra asaab aliyyiin lolu san kessa matootin
asaabaadhaa jiraattelle`ee maalif waliyyiin
dilii ni dalaga diliin isaanirraa argamuun odoo
dilii gurgurdollee taatee waanuma malu .
46
dilii qaamarraa yatiima tiysuu yookaa eeguu ,
masjida eeguu , qaadii tayee dubbii nama
jiddu`utti laaluu if qabsiisee odoo dalagaa
saniin dhaabbatuu hin dandayuu if beekhuu .
47
roorrisaa qubsiisun takkaa dhoysuun nama haqa
isarraa fedhu jalaa isa miliysuun nama islaamaa
sodaachisuun diliidha karaa dabruu nama khuttun
diliidha .
48
dil;iin biraa waan rabbiif if qabsiise guutu
dhabuu .
49
soomana guyyaa lama faa walitti dhaabee soomanuu
kan waa takka waan nama fursiisu jiddu`utti hin
fudhanne halkan keessa .
50
bakka namni biraa taa`uu ture , duraa qabatuu
takkaa rakkoo hamtuu isaa rakkisuu.
|