الحديث الثالث و العشرون
HADIISA DIIDDAMII SADEESSO`OO
*Hadiisni kun ,abbaa maalik hga-aris ilma
kgaasgim ash`ari`irraa nuu odeeffame . |
عَنْ
أبي مالك الحارِثِ بْنِ عاصِمٍ الأَشْعَرِي
y |
*Abbaan maalik haaris ilmi kga-asim Rabbi
isarraa haa jaalatuu akki je`e |
قالَ: |
*Ergamaan Rabbii Muhammad nageenyi isarratti haa
jiraatuu akki je`e |
قالَ رَسولُ
r: |
*Xahaaran , ulqullummaan cinaa |
الطَّهُورُ شَطْرُ الإِيمَانِ |
iimaanati.akkana jechuun sawaabni xahaaraa
takkaa qulqullummaa qaamarratti argatan, sawaabni
qulqullummaa qalbi`irratti argatan , cinaa sawaaba
iimaanarratti argataniiti jechu .
Iimaanni guutun wanni
argamuun, qalbin namichaa , dhukkubarraa qulqulluu tayuu
dhukkubni qalbi`ii hisdii , yookaa waanyuu, if tuuluu,
garaa hammaatuu, nama jibbuu , faadha
Namni shahaadaa lamaan
qabatee , qalbii isaa waan hamtuu hundarraa qulqulleyse,
takkaa xahaarse , iimaanni isaa guutu` .
Tanaaf jecha wanni
mu`minarratti jiru , xahaaraa qaamaa godhatuu tan akka
qaama dhiqatu`uu wuduu`a godhatu`uu tayammuma godhatu`uu
, yoo bishaan dhaban, ammallee najaasaa qaamarraa if
deemsisuu, yoo wanni akka odaanii, fincaanii, dhiigaa,
farsho`oo faan, qaama isaa, takkaa huccuu isaa tuyxe
wanni qaama takkaa huccuu qulqulleysaniin bishaan
qulqullu`uun dhiqu` yoo dhaban tayammuma duuba wanni
mu`minarratti jiru Rabbii isaa kan bishaan qaaman if
qulqulleysee dhugu, isaaf uumee galata galchuu.
*Alhgamdu ,lillaahi ,jechuun galanni kan
Rabbiiti{kan waaqati } faarun ta isaati ,je`anii
galata isaa galchuun , miizaana guutti |
والحَمْدُ لله تَمْلأُ المِيزانَ |
Duuba namni{ alhgamdu
lillaahi } je`ee , waan Rabbiin isaa kennerratti ,
galata isaa galche , sawaabni jecha kanaa guyyaa qiyaa
ma`aa , miizaana isaati isaaf guuta .
وَسُبْحانَ
الله، والحَمْدُ لله تَملآنِ، أَوْ تَمْلأُ ما بَينَ
السَّماء والأَرْضِ
Rabbiin waan isaan hin malle hundarraa qulqullaaye .Rabbiin
tokkichaa, lamaa mitii beekhun , Rabbiin dandaya`aa ,dadhaba`aa
,mitii inni jaarti`iifii ilmo`orraa dureessaa ,isaatu
waa hunda uumee , wanni inni uume gabroottan isaati
malee shariika isaatii mitii, ammallee jaartii isaatii
miti , akkasuma ilmoo isaatii mitii yaadun,Rabbii yookaa
waaqa waan ir`uu taye hundarraa ammallee { alhgamdu
lillaahi galanni kan waaqati je`anii galata Rabbiif
galchuun, sawaaba guddaa qaba .Sawaabni jecha lamaan
kanaa:{ subhgaanallaahi walhgamdu lillaahi } jechu`uu
guddina keessa, waan sami`iifii, dachii jidduu jiru
guuta .takkaa guutan
*Salaanni shaman, takkaa wanmu- |
والصَّلاةُ نُورٌ |
ummaan salaata taye hundi , nama isii salaatuf ifaa
taati karaa qajeello`ooti isa agarsiifti waan hamtuu
hundarraa isa dhowwiti salaanni guyyaa qiyaama`aa ifaa
namaa taati fuula nama salaaturraa ifaan mul`ata karaa
siraax , dukkanaayaa san ,isaa ibsiti akkasuma nama
salaatu addunya`arratti fuulli isaa ni ifa qaamni isaa
qulqulluudhaa .
*Sadaqan ragaa iimaan namni horii |
والصَّدَقَةُ بُزْهَانٌ |
isaa
Rabbiif je`ee nama haajameef kenne , iimaanni isaa
guutu`u tanumaafuu sadaqaa je`amte sadaqaa jechuun
dhugo`oomsituu jechu`uu ammallee tanaaf jecha wanni
agarru munaafiqni, namni afaanin islaamaa , kan gara`aan
kaafiraa , salaata ni salaata, ammoo sadaqaa hin kennatu
waan boru sawaaban irratti argadhaa hin dhugo`oomsineef
jecha
*Sabriin takkaa obsa qabaatun |
والصَّبْرُ ضِياءُ |
ifaa jiru`uuti ma`naan kanaa: namni ibaada`arratti obsee
ibaadaa godhu , kan obsee dili`irraa fagaatu, kan balaa
addunya`aa tan akka rakkoo isi`ii, obsee ba`atu, kan
waan Rabbiin, itti fide jaalatu , namni sun karaa ifaa,
qajeela`arra jira jecha` fakkeessa`aaf namni
dhukkubsatu , yoo obse karaa,gaari`irra jira.ammoo yoo
obsa dhabee ,if jibbe , karaa jallaa dukkanarra jira haa
tayuu dhukkuba himatanii quricha yookaa dawaa barbaadun
, obsa, takkaa sabrii dhabuu hin je`amu ammoo yoo namni
namarraa du`e , takkaa horiin namarraa bade, takkaa
gubate, obsanii waan Rabbiin fedhee yaadun , karaa
qajeelaa ifaadha ammoo sabrii dhabanii maraatun karaa
jallaadha .
*Qur`aanni
yoo qaraatee , itti dalayde, ragaa sii taya
si fayyada si shafa`a |
والقُرآنُ حُجَّةٌ لكَ أَوْحُجَّةٌ عَلَيكَ |
ammoo
yoo qur`aana qara`uu baattee akkasuma itti dalaguu
baatte, ragaa sitti baya sababaa ati itti dalaguu
dhabdeef duuba ni yakkamta ni qixaaxamta .
*Namni
hundi addunyaa tanarratti , lubbuu isaatif deema
,lubbuu isaatii dalaguudhaa jecha bobbaya |
كُلُّ النَّاسِ يغْدُو |
*Haatayuu
isaanirraa , |
فَبائِعٌ نَفْسَهُ فَمُعْتِقُها |
*Namni
gariin kan lubbuu isaa Rabbiif |
أَوْ مُوبِقُها |
gurguree,ibaadaa
godhee ataqu takkaa azaabarraa nagaya isii baasutu jira
kan lubbuun isaa shayxaanaf gabroomu`urraa bilisoomsutu
jira
*Ammoo
isaanirraa namni gariin , kan lubbuu takkaa nabsee isaa
, sheyxaanaf gurguree cubbuu dalagee , azaaba if
seensisee , if balleessutu jira .
*Hadiisa
kana Muslimtu odeesse |
رَوَاهُ مُسْلِمٌ |
|